De Aarde is niet echt een veilige plek voor de mens
Gert Korthof
update: 11 nov 2024
Natuurlijk: de aarde is geschikt voor leven. De aarde heeft ons, en al die miljoenen andere soorten planten en dieren voortgebracht. Maar is die bewoonbaarheid zo bijzonder dat er een bovennatuurlijke verklaring nodig is? Als we naar alle feiten kijken dan zien we al snel dat het zonnestelsel en de aarde niet zijn 'ontworpen' voor het leven. Bijvoorbeeld: 'The big five mass extinctions'! Snowball Earth! IJstijden! Overstromingen! Droogtes! Orkanen! Bosbranden! Vulkaanuitbarstingen! Tsunami's! Als de aarde ontworpen is voor ons, wat is het nut van al die andere planeten in ons zonnestelsel? En wat is het nut van al die sterrenstelsels en het hele universum? De aarde is een oase van leven in een koud, dood heelal waar het 200 graden onder nul is, waar geen zuurstof, water en zwaartekracht is (Wubbo Ockels).
Daarnaast zijn er nog vele medisch-biologische, politieke, menselijke en technische oorzaken die het leven op aarde er niet veiliger op maken. Hoe kun je de aarde een veilige woonplaats noemen als Rusland dreigt met kernwapens en Noord-Korea al jaren bezig is met de ontwikkeling van raketten met kernkoppen? Dicht bij huis: zelfs Amalia is niet veilig in Nederland! Vele publieke figuren worden permanent beschermd. Hoe bewoonbaar? Hoe veilig? En vooral voor wie? In welk land? Met andere woorden: we moeten verder kijken dan de eigen persoonlijke situatie, en verder kijken dan het hier en nu. Hoe veilig zijn vrouwen in Iran? India? Tot welke sociale klasse behoor je? Behoor je tot een minderheid? Ben je homo in Rusland?
Waarschjnlijk denken veel mensen dat het allemaal wel meevalt, maar door de continue stroom van dagelijkse nieuwsberichten, ben je het slechte nieuws van gisteren al weer vergeten. Ook wordt een mens moe van al het dagelijkse slechte nieuws en sluit de ogen. En gaat op zoek naar goed nieuws. Slecht nieuws van jaren, decennia en eeuwen geleden wordt al helemaal vergeten. Maar toen leefden er ook mensen zoals wij. Vanwege de dagelijkse stroom berichten moet ik een selectie maken. Deze pagina is een geheugensteuntje.
Inhoud van deze pagina
Het heelal lijkt niet 'ontworpen' voor leven.
Is dit fine-tuning:
Is een universum van 93 miljard lichtjaren groot werkelijk nodig om één planeet met leven te herbergen?
Zijn er werkelijk 1022 zonnestelsels met planeten nodig om 1 planeet met leven te scheppen?
Zijn er werkelijk 100-400 miljard sterren in de Melkweg nodig?
Wat een universum! Buiten de aardse dampkring heerst een vacuum (geen zuurstof) en is het nogal koud (absolute nulpunt). Het universum is ook niet een veilige omgeving voor leven: astronomen hebben de grootste explosie in het heelal sinds de oerknal ontdekt. Er ontstond een leegte waarin vijftien melkwegstelsels op een rij zouden passen (NOS). Er zijn planeten ontdekt die om sterren-paren of trio-sterren draaien. Leven op die planeten is zeer onwaarschijnlijk (bron). Is dat fine-tuning? Alleen op de oppervlakte van planeten in de habitable zone is leven mogelijk. Gamma-ray bursts (γ-ray) gericht op onze aarde maken de aarde geen veilige plaats voor leven (3; 6; Nicola Jones).
Als de natuurconstanten ontworpen zijn voor het leven, waarom bestaan er dan een paar honderd miljard sterrenstelsels, die ieder ook uit zo'n honderd miljard sterren bestaan, waarvan de meeste een tiental planeten hebben? Voor het leven op aarde zijn al die andere sterren en planeten overbodig [1]. Waarom bestaan er pulsars? (op planeten rondom pulsars is geen leven mogelijk) (bron). De lichtsnelheid is een natuurconstante en bedraagt 299.792.458 m/s. Van welk belang is die waarde voor het leven op aarde? Is die waarde gefine-tuned voor het leven op aarde?
Als het heelal werkelijk speciaal ontworpen is voor het leven op aarde, en speciaal voor de mens, waarom zijn er dan zwarte gaten, neutronensterren en zwaartekrachtgolven?
Wat is het nut van de edelgasen Helium, Neon, Argon, Krypton, Xenon en Radon voor het leven op aarde? Waarom zijn ze er dan?
Als het heelal werkelijk speciaal ontworpen is voor het huisvesten van leven, waarom is het universum ontworpen met de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica die zegt dat uiteindelijk alles degradeert tot wanorde (Things Fall Apart)?
Ons zonnestelsel lijkt niet ontworpen voor de mens ('niet-antropocentrisch zonnestelsel').
aarde: Eigenlijk was het geocentrisch wereldbeeld met de aarde als middelpunt waar alles om draaide een zeer mens-vriendelijk wereldbeeld. De aarde en de mens stonden centraal. De planeten, inclusief de maan en de zon, draaien in perfecte, eeuwig voortgaande cirkels rondom de aarde (Pythagoras, Plato) in plaats van ellipsen. Voordat de mens verscheen bestond er in feite niets. Er was geen geschiedenis van miljoenen en miljarden jaren. Dat wereldbeeld is voorgoed verleden tijd. De aarde draait geen perfecte cirkel rond de zon, de draaiingsas van de aarde staat scheef, de jaarlijkse beweging van de aarde is niet regelmatig en de aarde staat al lang niet meer in het middelpunt van het heelal. We zullen verderop in dit essay zien dat zelfs binnen dat 'mens-vriendelijke' wereldbeeld, heel veel mens-onvriendelijke en onbegrijpelijke verschijnselen bestaan.
zon: Is de zon voor ons ontworpen? Helaas heeft de zon een totale levensduur van 10 miljard jaar. De menselijke soort ontstond zo'n 6 - 7 miljoen jaar geleden toen de zon er al de helft van zijn levensduur op had zitten. Waarom de mensheid voorzien van een energiebron van maar 5 miljard jaar? (als je de keuze hebt uit sterren die een veel langere levensduur hebben). Is de zon voor ons ontworpen? Waarom verlicht hij dan de maan? Het zonlicht schijnt nutteloos op de maan want er zijn geen planten om het zonlicht om te zetten in voedsel.
Het leven op aarde heeft de zon nodig als energiebron. Maar als dat de bedoeling was van de zon, waarom wordt er dan 35% van het inkomende zonlicht gereflecteerd naar de ruimte? Nog sterker: het meeste zonlicht bereikt de aardbol nooit! Dat straalt nutteloos in alle richtingen de oneindige lege ruimte in!
maan, planeten: Het nut van de zon is duidelijk. Maar wat is het nut van de maan? Wat is het nut van de andere planeten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saternus, Uranus, Neptunes (met hun eigen manen) in ons zonnestelsel voor het leven op aarde? Wat is het nut van dwergplaneten, planetoïden (asteroïden), kometen? Dit zijn onvermijdelijke vragen als het zonnestelsel voor het leven op aarde is ontworpen.
Jupiter: de baan van Jupiter heeft invloed op de baan van de aarde. Als de baan van Jupiter iets meer eccentrischer was, zou de baan van de aarde ook meer eccentrischer zijn en dat zou resulteren in een groter leefbaar gebied op aarde (bevroren delen van de aarde zouden warmer zijn). De bewoonbaarheid van de aarde is dus helemaal niet optimaal en de baan van Jupitor is niet optimaal afgestemd op de leefbaarheid van de aarde. Door de eccentrische baan van de aarde heb je seizoenen en dat resulteert in erg hete of juist koude delen van de aarde gedurende het jaar (bron).
Oortwolk: een wolk van miljarden komeetachtige objecten rondom het zonnestelsel. Wat is het nut voor de mens?
Culturele gevolgen: kalender + klok
Ook op een andere manier is 'ons' zonnestelsel niet ontworpen voor de mens. De menselijke samenleving kan tegenwoordig niet zonder klok en kalender (werktijden, schooltijden, etenstijden, openingstijden winkels, afspraken, dienstregeling OV, weekend, feest- en verjaardagen, radio, tv, etc). Als je de kalender baseert op de maan krijg je nooit een vast aantal hele dagen in een maand (nl. gemiddeld 29,530588 dagen!). Als je de kalender baseert op de zon, krijg je 365 dagen 6 uren 9 minuten en 10 seconden in 1 jaar. Lieve help! Is daar over nagedacht!? Is dat Intelligent Design? De reden is dat de verhouding van de aardrotatie om de eigen as en om de zon niet een geheel getal is. De Mesopotamische, Egyptische, Chinese en Islamitische en de Maya beschavingen hebben daar lang mee geworsteld. De Maya kalender telt 13 x 20 = 260 dagen. Er is geen fatsoenlijke oplossing.
dag: Om met iets simpels te beginnen: hoe lang duurt een dag? De daglengte is een natuurlijk gegeven: 1 rotatie van de aarde om zijn as. En we hebben die arbitrair verdeeld in 24 uren, en 1 uur in 60 minuten en 1 minuut in 60 sec (= 86400 seconden in 24 uur). Maar de siderische rotatieduur is 23 uur, 56 minuten en 4 seconden. Dat wil zeggen dat de sterren weer op dezelfde plaats aan de hemel staan. Doordat de aarde inmiddels ook een stukje verder in zijn baan om de zon is gekomen moeten we nog 3 minuten 56 seconden wachten voordat de zon precies op dezelfde plaats staat. Het tijdsverloop van 24 uur wordt ook wel één zonnedag genoemd. We zouden de arbitraire dagindeling van 24 uur, 60 min en 60 sec ook overeenkomstig het tientallig stelsel kunnen indelen zoals bijvoorbeeld: 10 uur per dag, 10 min per uur, 10 sec per min. Dat ziet er al veel regelmatiger uit, maar de variabele daglengte zou nog steeds een probleem blijven. Daar komt nog boven op dat 620 miljoen jaar geleden een dag 21,9 uur duurde. Dit komt omdat de aarde langzamer gaat draaien, dus de rotatie om de as wordt langzamer. Dit betekent dat er toen 400 dagen in een jaar gingen. De Ontwerper heeft behalve een onhandig ook een instabiel zonnestelsel gemaakt.
week is een culturele uitvinding die al in Genesis beschreven werd: 6 dagen schepping + 1 rustdag = 7 dagen. De 7-daagse week ontstond vermoedelijk in Assyrië tegen het eind van het 2de millennium v.Chr. Aangezien iedere week 7 dagen telt, en er 52 weken in een jaar passen komt je op 7 x 52 = 364 dagen. Maar tegenwoordig heeft het jaar 365 dagen, dus je moet er 1 dag aan toevoegen om op 365 dagen uit te komen. Het schrikkeljaar heeft 364 + 1 + 1 = 366 dagen. Maar waarom 7 dagen? (9).
uur: de Babyloniërs deelden een dag+nacht in 12 gelijke delen in. De Grieken en Romeinen deelden dag+nacht in 24 gelijk delen (uren). Het probleem is dat 1/24 van zonsopkomst tot zonsopkomst niet gelijk is door het jaar heen. Daardoor verschilt een uur in lengte. De 'oplossing' (eigenlijk een noodgreep) was om een uur te definieren als 1/24 van een gemiddelde zonnedag. Daarmee heeft een uur een vaste tijdsduur gekregen, maar varieert het aantal uren zonlicht per 24 uur (Gerard 't Hooft).
seconde: is geen natuurlijke eenheid. Is indirect afgeleid van de daglengte. Er zijn geen natuurverschijnselen bekend die exact 1 seconde duren, maar de halveringstijd van 79Zn komt in de buurt: 0,995 seconde (Gerard 't Hooft). Atoomklokken lopen 1 seconde achter per 200 miljoen jaar.
daglengte: Omdat de snelheid waarmee de aarde om haar eigen as draait niet 100% constant is, varieert de daglengte (of dagduur) enorm door het jaar heen. De daglengte is gedefinieerd als de tijd tussen zonsopgang tot zonsondergang. Op het Noordelijk halfrond valt de kortste dag (minder dan 8 uur) op 21, 22 of 23 december. Rond 21 juni is de dag het langst (meer dan 16 uur). Meestal valt de langste dag een of twee dagen eerder dan 21 juni en een enkele keer op 22 juni (wikipedia). Toch duren alle dagen volgens de klok 2x12=24 uur! Dit grote verschil in daglengte staat in contrast met onze Westerse 8-urige werkdag het hele jaar door. Gevolg: 's winters in het donker naar je werk en in het donker thuiskomen. En zomers is het al uren licht als je opstaat.
zomertijd-wintertijd: een poging om daar iets aan te doen is het zomertijd-wintertijd systeem. Door gesjoemel met de klok probeert men iets meer te profiteren van het zonlicht. Het is een complex systeem, want begin en eind zijn niet op dezelfde datum door de jaren heen omdat men het op een zondag wil laten starten. Ook doet niet ieder land mee en begint niet op dezelfde datum. Inflexibel, omdat met de wintertijd eenmalig de klok 1 uur wordt teruggezet, terwijl het tijdstip van zonsopkomst en ondergang dagelijks verschuiven in zeer kleine stapjes (minuten en seconden). De winst aan zonlicht bij zonsopkomst bij het begin van de wintertijd (30 Oct 2016) is daardoor na plm 1 maand (4 Dec 2016) weer teniet gedaan (bron, bron, bron, bron, bron). Of het meer voor- dan nadelen heeft is niet duidelijk en ligt verschillend per land. Dit alles maakt duidelijk dat ons zonnestelsel niet ingericht is om het de mens makkelijk te maken.
Een andere maat voor daglengte is het tijdstip dat de zon op het hoogste punt staat, dat is 12 uur 's midddags. Echter, de rotatie van de aarde verandert in de loop der jaren in een onvoorspelbare mate zodat het hoogste punt een hele minuut per eeuw zal variëren. Daarom is de schrikkelseconde bedacht. Maar deze is politiek controversieel omdat deze handmatige in electronische apparatuur aangebracht zou moeten worden. Landen en belangengroepen zijn verdeeld (Elizabeth Gibney).
Dat is allemaal nog niets als je bedenkt dat de huidige daglengte van 24 uur 3,4 miljard jaar geleden 14,3 uur was en geleidelijk is opgelopen tot 24 uur door de afname van de rotatiesnelheid van de aarde (Robert Malcuit).
maand: Hoeveel maanden in een jaar? Waarom 12? Hoe lang duurt een maand? Als je uitgaat van 12 maanden per jaar en 365 dagen per jaar komt je op 365/12 = 30.416666667 dagen per maand. Maar door de dag-nacht cyclus willen we graag met 'hele dagen' werken. Daarom hebben de kalendermakers een wisselend aantal hele dagen per maand vastgesteld:
Dat is: (7 x 31) + (4 x 30) + (1 x 28). Waarom? Dat is overduidelijk geen super regelmatige verdeling! Maar waarom? Dit was iets regelmatiger geweest: 6x31 + 5x30 + 29 en voor een schrikkeljaar: 6x31 + 6x30. Daarmee zou een schrikkeljaar het meest regelmatige jaar zijn.
De lengte van de maand is gebaseerd op de maanomloop van Nieuwe Maan tot de eerstvolgende Nieuwe Maan en die duurt gemiddeld 29,53059 dagen. Geen geheel getal dus. Er zijn 5 definities (zie hier). De meest gebruikelijk is de siderische maand: 27 dagen, 7 uur, 43 minuten, 11,6 sec. Een jaar neemt 12,36836 maanden in beslag. Ook geen geheel getal. Daar valt geen sluitende kalender van te maken (bron). We zijn er aan gewend, we denken er niet meer over na, maar het blijft een vreemde noodoplossing. Vroeger bestonden er kalenders die op de maan gebaseerd waren. Dus, de omlooptijd van de maan is niet handig gekozen bij 'het ontwerp' van ons zonnestelsel.
jaar: Hoeveel dagen duurt een jaar? De afspraak is 365 dagen en in een schrikkeljaar 366 dagen. Om te beginnen is 365 niet een mooi getal: géén even getal, géén priemgetal, géén Fibonacci getal, etc. Helaas draait de aarde niet precies in 365 dagen om de zon ( zoals onze kalender suggereert, maar in 365,24220 dagen of: 365 dagen, 5 uren, 48 minuten en 45,1814 seconden (helemaal willekeurig getal!).
Wanneer begint 'de' kalender? In 46 v. Chr. werd de Juliaanse kalender ingevoerd door Julius Caesar. Het gemiddelde jaar in de juliaanse kalender telde exact 365,25 dagen. De Romeinse kalender bevat verschillende willekeurige ad hoc elementen: de 12 maanden hebben niet allemaal evenveel dagen, varierend van 28, 29, 30, tot 31 dagen, in een onregelmatige afwisseling. Verder werd iedere vier jaar een schrikkeljaar met 366 dagen ingevoerd. De extra dag werd aan het eind van februari toegevoegd. Waarschijnlijk omdat het de kortste maand is.
De Gregoriaanse kalender werd in 1582 ingevoerd. Het jaar duurt 365,2425 dagen. Maar zelfs dat is geen sluitende oplossing omdat het aantal dagen niet precies 365,25 is. Daarom is er ook nog de schrikkelseconde ingevoerd, zoals bijvoorbeeld eind december 2008 werd er een schrikkelseconde ingevoegd.
De moslims hebben een afwijkende Islamitische kalender. Het islamitische jaar telt 12 maan-maanden (maankalender) en dat geeft 354.37 dagen of: 354 of 355 dagen in een jaar (10 - 11 dagen korter dan het zonnejaar!). Er is daardoor elke drie jaar een schrikkelmaand ingevoegd om in de pas te lopen met de seizoenen. Maar er zijn meer complicatie's.
Door de onhandige paramaters van ons zonnestelsel hebben diverse culturen eigen kalendersystemen ontworpen, en hebben ze een aantal wijzigingen ondergaan in de loop der eeuwen. Het is niet dat de diverse culturen te dom zijn om een regelmatige kalender te maken, het komt door het gebrek in afstemming van de aardrotatie, de rotatietijd van de aarde om de zon en de rotatietijd van de maan om de aarde en de rotatie van de maan om haar as (5).
Maar dat is nog niet alles. De omwentelingssnelheid van de aarde is niet constant. Iedere 100.000 jaar neemt de daglengte ongeveer 2 seconden toe. Vanaf de eerste kalendermakers in de menselijke beschaving tot heden is dit echter een gering probleem voor een regelmatige kalender en klok.
seizoenen: lente, zomer, herfst, winter. Ingewikkelder dan je denkt. Er bestaan 2 definitie's van seizoenen. De meteorologische lente begint altjd op 1 maart en de astronomische lente begint meestal op 20 maart. De astronomische lente begint wanneer de zon loodrecht boven de evenaar staat. Dag en nacht duren dan ongeveer even lang. De 4 seizoenen duren ieder ongeveer 3 maanden (zie voor definities hier), maar varieert van 88 tot 93 dagen (5 dagen verschil).
Waarom bestaan seizoenen (oorzaak)? Doordat de aardas ongeveer 23,5° uit het lood staat (tilt) hebben we seizoenen. Is dat de bedoeling? Waarom 23,5°? Toeval of ontwerp? Waarschijnlijk veroorzaakt door een botsing van de proto-aarde met een andere proto-planeet (bron). Is er nog plaats voor toeval als alles een bedoeling heeft? Of: kunnen alle natuurverschijnselen een bedoeling hebben als alles verklaard kan worden door een combinatie van natuurwetten en toeval?
Een gevolg van de schuine aardas is dat de seizoenen aan de ene kant van de evenaar tegenovergesteld zijn aan de seizoenen aan de andere kant van de evenaar. Is dat de 'bedoeling'? Mocht er een 'bedoeling' liggen achter de seizoenen, dan geldt die kennelijk niet rondom de evenaar waar geen seizoenen zijn.
Christelijke feestdagen. Eerste kerstdag valt altijd op 25 december omdat het Jezus' verjaardag is. Omdat een verjaardag een vaste datum is en blijft. In 2022 valt 1e kerstdag op zondag. Maar niet ieder jaar op zondag. Verbazingwekkend genoeg is de eerstvolgende 1e kerstdag op zondag pas in 2033. Dat is pas over 11 jaar! (zie mijn blog Wanneer valt Kerst op zondag?). Waarom? Pasen en Pinksteren vallen per definitie op zondag. Hoe worden die datums berekend? Heeft met de lente en de volle maan te maken, maar is absurd ingewikkeld! Heeft U wel eens deze wikipedia pagina Paas- en pinksterdatum tot het einde gelezen zonder dat het U duizeld?
Als dit alles een ontwerp mocht zijn, dan is het een nodeloos gecompliceerd ontwerp. Niemand zal ooit een antwoord hebben op het waarom van dit 'ontwerp'.
ONZE AARDE LIJKT NIET ONTWORPEN VOOR DE MENS (fysiek):
'Fine-tuning' van omstandigheden op aarde is niet alleen een vaag begrip, maar berust vooral op selectieve data (zie ook: 6). Bovendien suggereert fine-tuning een onveranderlijke wereld. De aarde heeft waanzinnig grote veranderingen meegemaakt sinds haar ontstaan. Hier geef ik de informatie die 'Intelligent Design' aanhangers verzwijgen. Is fine-tuning een falsifieerbare hypothese? Welke feiten zouden fine-tuning weerleggen of onwaarschijnlijk maken? Hier laat ik een verzameling feiten zien die ik in de loop der jaren heb verzameld.
De planeet aarde mag dan wel in de habitable zone van ons zonnestelsel liggen, dat wil niet zeggen dat de gehele aarde bewoonbaar is! Neem bijvoorbeeld Antartica. 98% van het vaste land van Antartica is bedekt met ijs waardoor er niets kan groeien en het vrijwel onbewoonbaar is. Waarom is Antartica eigenlijk geschapen? Hoeveel mensen leven er in de Sahara (Afrika), Death Valley (Californie), of op de Zuidpool?
Poolnacht: Is de aarde echt ontworpen voor de mens? Is er echt goed over nagedacht? De stad Tromsø ligt 300 km ten Noorden van de Pool cirkel waar de zon iedere winter twee maanden lang niet boven de horizon komt (poolnacht).
Chaotisch ontstaan van de aarde: onze planeet is het product van een serie botsingen van steeds grotere hemellichamen ("Our planet is the product of a series of collisions of increasingly large celestial bodies", Nature) en niet van de grond af aan ontworpen voor menselijk leven.
Resources: de biosfeer (voedsel), de geosfeer (grondstoffen), de atmosfeer (CO2, O2), de hydrosfeer (water). Ondanks de aanwezigheid van grote hoeveelheden fossiele brandstoffen olie, gas en steenkool die we gretig gebruiken, hebben deze energiebronnen één groot nadeel: bij het verbranden er van komt het broeikasgas CO2 vrij. Volgens klimaatwetenschappers: "About 80% of coal, 50% of gas and 30% of oil reserves, respectively, would need to remain below Earth's surface if the world is to limit an increase in global mean temperature to 2°C." Dit creeert een dilemma: de aarde is voorzien van prachtige energiebronnen maar we kunnen ze niet ongelimiteerd gebruiken vanwege klimaatopwarming. (Nature 8 Jan 15). Atmosfeer (klimaat): "Volgens de experts stoot de wereld meer broeikasgassen uit dan ooit tevoren, was de oceaan afgelopen jaar warmer dan ooit en werden temperatuurrecords met enorme marges verbroken." (NOS, 9 Okt 24). Hydrosfeer: ondanks de grote hoeveelheden water op onze planeet kunnen we zeewater niet drinken (zie: The Blue Planet) en moeten drinkwaterbedrijven enorm investeren om zoet water te zuiveren.
Omkering van het aardmagnetisch veld: een omkering van het aardmagnetisch veld houdt in dat de magnetische polen op Aarde van positie wisselen. Sinds ruwweg 780.000 jaar bevindt de magnetische zuidpool zich op de geografische noordpool. In de geschiedenis van de Aarde hebben de magnetische polen al vele malen met elkaar van positie gewisseld. Ten tijde van een omkering staat door een afname van het aardmagnetisch veld de Aarde gedurende een paar duizend jaar bloot aan een hogere dosis schadelijke straling. Zie verder:
bron.
Migratie van de magnetische Noordpool: de laatste jaren schuift de magnetische noodpool van Canada richting Siberië met een toenemende snelheid van 15 tot 55 kilometer per jaar. Fysiek geen probleem voor de mens, maar heeft het nadeel dat navigatiesystemen steeds moeten worden geupdate. Erg onhandig, dus niet ontworpen voor de mens. (New Scientist).
Een bolvormige aarde is niet correct af te beelden op een plat vlak. Alle weergaves van de continenten in een atlas zijn per definitie vervormd om op een plat vlak af te kunnen beelden (bijv. Mercator projectie). Als de aarde plat was, zou je dat probleem niet hebben. Dit is fysiek geen probleem, maar wel een cultureel probleem (atlassen).
Geomagnetische storm: Geomagnetic storm is een tijdelijke verstoring van het aardmagnetisch veld door een uitbarsting van zonnewind ('solar wind'). De geomagnetisdche storm maart 1989 legde electriciteitscentrales van Quebec, Canada gedurende 9 uur plat. Is dit fine-tuning?
Solar storms: solar storms zijn allerlei uibarstingen op de zon die geomagnetische stormen op aarde veroorzaken. De grootste zonne stormen waren de Halloween Storms van 2003 (wiki).
Supernova exlosies: "the Earth was exposed to a burst of multiple supernovae". Analyzing 120 ocean-floor samples from the Atlantic, Pacific, and Indian oceans, the team reports that iron-60 is detectable everywhere . A supernova explosion close enough to have lethal effects is expected to happen 1.5 times every billion years ... iron-60 is detectable everywhere and it doesn't seem to represent a single event, as the effected strata stretch from 1.7 million to 3.2 million years ago" (7). Interessant is ook: Tree rings may hold clues to impacts of distant supernovas on Earth.
Meteoriet inslagen (asteroïde, planetoïde): Het had niet veel gescheeld of al het leven was 250 miljoen haar geleden uitgestorven door de grootste massasterfte die de aarde ooit heeft meegemaakt: 95% van alle dieren en planten zijn toen uitgestorven (Tony Hallam (2005) Catastrophes and lesser calamities. The causes of mass extinctions). Daarbij vergeleken is de meteorite inslag die de dinosauriers deed uitsterven van 65 miljoen jaar geleden maar klein (daarbij stierven ook nog eens 90% van de mariene soorten op aarde uit).
De NASA besteedt 4 miljoen dollar per jaar aan het zoeken van meteorieten die de aarde kunnen treffen. Volgens David Levy, de ontdekker van de komeet die in 1993 op Jupiter insloeg, kan er ieder moment een nog niet ontdekte komeet op de aarde inslaan. Voor een actuele lijst van pontentiele impacts zie Near Earth Object Program van de NASA. Gemiddeld zal er eens in de 70.000 jaar een inslag op aarde plaatvinden van een planetoïde met een doorsnede van tenminste 300 meter. Groot genoeg om een land als Frankrijk volledig te verwoesten.
Meteoriet inslagen op aarde:
13.000 jaar geleden explodeerde er een astroïde (met een geschatte diameter van 5 km) boven de Noordelijke ijskap in Noord Amerika wat een regen van puin over het continent veroorzaakte. Dit had als gevolg dat de temperatuur kelderde gedurende het volgende millenium. Op hetzelfde moment verdwenen plotseling de mammoet, bison, paard en de hoog ontwikkelde jagers cultuur genaamd 'Clovis'. De meest dramatische serie inslagen ('Late Heavy Bombardment') vonden plaats 3.8 miljard jaar geleden. Berekeningen tonen aan dat er 22.000 kraters op de aarde zijn gevormd met een diameter van meer dan 20 km (bron).
Zo'n 4.000 jaar geleden sloeg in Argentinië een groep meteorieten een enorme reeks kraters (Campo del Cielo) in het noorden van het land. Het gebied bevat minstens 26 kraters, waarvan de grootste 115 bij 91 meter meet.
In 1908: de Tunguska meteoor in Siberië op 30 juni 1908 had een grondgebied zo groot als de randstad met de grond gelijk gemaakt en was hooguit vijftig meter groot (bron).
26 september 2011, is een vergelijkbaar incident waarbij een vrouw om het leven kwam en acht Argentijnen gewond raakten bij een ochtendlijke meteorietinslag in de buurt van Buenos Aires (volkskrant).
In 2013 (15 feb) is er in Rusland (Oeral) een meteoriet van 10.000 kilo ingeslagen met grote schade en 1200 gewonden als gevolg (NOS).
Het noorden van Argentinië is in de nacht van 20 op 21 april 2013 opgeschrikt door een enorme vuurbal die enkele seconden zichtbaar was.
The asteroid 1950 DA is one of the most potentially hazardous known, with a 1 in 4,000 chance of impacting the Earth in the year 2880. Such an impact could have planet-wide consequences owing to the asteroid's size (a kilometre-sized). (Nature, 14 Aug 14)
"Another small object, 2020 VT4 passed less than 400 kilometres from the planet, and wasn't spotted until 15 hours after it had whizzed by. Had it hit, it would probably have broken apart in Earth's atmosphere." (4).
"Newfound Asteroid May Strike Earth in 2046, NASA Says. Preliminary estimates suggest that a 50-meter space rock called '2023 DW' has a roughly one-in-600 chance of colliding with our planet in 23 years." (Scientific American, 9 Mar 2023)
Vulkaan uitbarstingen
De aarde is niet echt een veilige plaats: "There are about 1500 potentially active volcanoes worldwide, aside from the continuous belt of volcanoes on the ocean floor. About 500 of these have erupted in historical time." (bron).
2024: Lavastroom bereikt IJslands dorp, eerste huizen gaan in vlammen op (NOS, 15 jan 24)
2023: Indonesische vulkaan Merapi uitgebarsten, mijnbouw en toerisme stilgelegd (11 mrt 2023). Door de uitbarsting is de zon niet meer te zien en zijn dorpen in de omgeving onder as bedekt (NOS).
2022: vulkaan uitbarsting en bijbehorende tsunami Hunga Tonga op 15 januari 2022. De tsunami veroorzaakte wereldwijd vloedgolven tot en met de kusten van New Zeeland, Japan, Amerika, Chili, en Peru. Het was de krachtigste explosie sinds de 1883 Krakatoa uitbarsting. De kracht was honderden keren krachtiger dan de Hiroshima atoombom. Verder veroorzaakte de explosie een aswolk tot 55 kilometer hoogte in de atmosfeer en een sonic boom die in Alaska te horen was. Ook werd er door de onderzeese uitbarsting 50 miljard kg water in de stratosfeer gebracht (bron).
Toba: de grootste eruptie ooit was de Toba supervulkaaneruptie (Sumatra) 75.000 jaar geleden die de menselijke bevolking tot 10.000 of zelfs 1.000 menselijke paren reduceerde voornamelijk doordat de temperatuur van de atmosfeer en oceanen 5 graden daalde (bron, zie ook: klimaat). Fine tuning?
Nog eerder, nl. 100.000 jaar geleden, was er een gedeeltelijke instorting van de vulkaan Mauna Loa (Hawaii) die een mega-tsunami veroorzaakte zo hoog als de Eiffel toren (324 meter).
79: de beroemste vulkaanuitbarsting is misschien wel die van de Vesuvius die in het jaar 79 de Romeinse stad Pompeii totaal vernietigde.
De eerste grote Europese beschaving, de Minoïsche beschaving, werd vernietigd door een enorme vloedgolf (dit kan Atlantis zijn waar Plato over schreef).
536: de Europese Middeleeuwen ondervond de grootste natuurramp ooit in het jaar 536 (8).
1600: the Huaynaputina volcano in the Andes Mountains in southern Peru buried nearby villages, killing around 1,500 people, and hurled enough Sun-blocking particles into the atmosphere to cool the planet (Nature, 3 Jan 2020).
1783: de uitbarsting van de Laki vulkaan zomer 1783 op IJsland produceerde een giftige gaswolk (killer cloud) die over Noord-West-Europa trok en die 10.000 doden in IJsland, 23.000 doden in Engeland en indirect door een extreem strenge winter (als indirect gevolg van de uitbarsting) nog eens 8000 doden veroorzaakte. Dodental in andere Europese landen moet daar nog bij opgeteld worden. Bovendien veroorzaakte de Laki uitbarsting een verzwakking van de Indiase monsoon en een verminderdering van regenval in de Sahel in Afrika.
1815 eruptie van Tambora (Indonesië) doodde 12.000 mensen direct en indirect nog eens 44.000 ten gevolge van de wereldwijde vernietiging van oogsten (Rotschild & Lister, 2003, p.283) met als gevolg hongersnood. Verder: het vroor tijdens zomernachten, en zorgden de gaswolken voor massale vogelsterfte. Zie ook het boek: Tambora: The Eruption That Changed the World).
1883: Krakatau eruptie (Indonesië) vielen 36.417 doden en door de tsunami die het gevolg was vielen er nog duizenden gewonden, en er werden 165 dorpen verwoest. De uitbarsting van de vulkaan Pelee in 1902 op het eiland Martiniqu doodde 29.000 mensen.
Een speciale categorie vulkanen zijn moddervulkanen (mud volcano). Zij produceren vooral het sterke broeikasgas methaan. Er zijn 1100 moddervulkanen bekend.
Vulkanische emissies
Behalve de doden en gewonden produceren vulkaanuitbarstingen stof, as en zwaveldioxide SO2 dat in de stratosfeer terechtkomt, waardoor het zonlicht verstrooid wordt en het klimaat op aarde koeler wordt (bron).
De Bardarbunga vulkaan op IJsland is berucht vanwege de massale hoeveelheden giftig zwaveldioxide SO2 gassen die ze uitstoot.
Gedurende vulkaan uitbarstingen in Siberie 252 miljoen geleden kwamen er enorme hoeveelheden kwik in de atmosfeer, daarna op land en in zee terecht. Dit veroorzaakte een van de grootste massa uitstervingen op aarde. 90% van het zeeleven en 70% van het leven op land werd weggevaagd (bron).
Tenslotte is er nog een speciaal geval van het massaal vrijkomen van CO2 uit het meer Lake Nyos op 21 aug 1986 (Afrika) waardoor 1700 mensen en 3500 stuks vee omkwamen. De verklaring is dat CO2 zwaarder is dan lucht, op de grond blijft hangen, zuurstof verdrijft waardoor mensen en dieren stikken. In deze hoeveelheden is CO2 een gifgas. Lake Kivu is meer dan 3000 maal groter en bevat meer dan 350 maal zoveel gas dan de hoeveelheid die bij Lake Nyos vrijkwam (Nature). Dit is een geologisch verschijnsel en daarom heb ik het onder vulkanisme gerangschikt. De bron van de CO2 is magma onder het meer. (zie ook: 'chemische verbindingen').
Aardbevingen en zeebevingen (chronologisch)
Allerheiligenvloed: op 1 november 1570 worden de Nederlandse en Vlaamse Kust geteisterd door een watersnood. De aardbeving op 9 april 1721 in Iran veroorzaakte 250.000 doden. Op 1 november (alweer Allerheiligen!) 1755 kwamen 60.000 – 100.000 mensen om in de aardbeving, en tsunami die de hele stad Lissabon verwoestte. Omdat veel kerken instortten, vonden er zeer veel kerkgangers de dood.
In 1923 vielen in de regio van de hoofdstad Tokio en de haven Yokohama naar schatting 140.000 doden bij een aardbeving die een kracht had van tussen de 8,0 en 8,4 op de schaal van Richter. Het was de ergste beving in Japan. Op 29 februari 1960 vond er een aardbeving plaats bij de kustplaats Agadir in Marokko met 15.000 doden (bron). Op 27 juli 1976 werd de streek rond Tangshan, ca. 200 kilometer ten oosten van Peking gelegen, getroffen door een catastrofale aardbeving met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter. Het officiële dodental bedroeg 255.000, maar schattingen lopen op tot 800.000 doden. De plaats Tangshan, waar 1,6 miljoen mensen woonden, werd met de grond gelijk gemaakt (KNMI).
Nog erger: Op 23 januari 1556 werd China getroffen door een catastrofale aardbeving met een kracht van ongeveer 8 op de schaal van Richter. Het epicentrum lag iets ten oosten van het huidige Weinan, in een dichtbevolkt gebied rond Xi'an. Bij deze aardbeving vielen 830.000 doden. De schade was enorm tot op 400 km afstand, met landverschuivingen en het veranderen van rivierstromen (KNMI).
De 1999 Izmit aardbeving in Turkije doodde meer dan 17.000 mensen.
Recente aardbevingen: tweede kerstdag 26 december 2003 in Bam (Iran) 43.000 doden; tweede kerstdag 26 december 2004: Indische Oceaan 2004 (Tsunami) meer dan 290.000 doden; de dodelijkste aardbeving van 2005 was 8 oktober 2005: Kasjmir (Pakistan) met 87.351 doden en 69.000 gewonden. Dichter bij huis: de aardbeving (6.3 Richter) in Italië van 6 april 2009 heeft inmiddels 289 doden geëist.
De zwaarste ooit geregistreerde aardbeving: Indische Oceaan 2004 (Tsunami) op tweede kerstdag (Boxing Day) 26 dec 2004 was een aardbeving met een kracht van 9.1 gevolgd door een tsunami. Die tsunami kwam aan land in Sumatra, Thailand en Sri Lanka. Naar schatting kwamen er 227.898 mensen om het leven. Er waren twee tsunami's achter elkaar, de tweede veroorzaakte meer doden omdat er enorm veel debris in het water dreef. Mensen (ook veel vakantiegangers) werden totaal verrast, er was wel een aardbeving op de zeebodem geregistreerd, maar geen tsunami voorspeld. Vrijwel geen enkele vakantieganger op het strand begreep wat ze zagen: eerst een terugtrekkende zee ('eb') gevolgd door een hoge muur van water die op hen afkwam.
Dit is een korte opsomming van de grootste rampen. Frequenter zijn de kleinere natuurrampen met minder doden, of alleen gewonden. Zo zijn er 3000 aardbevingen per jaar met magnitude 5, 100 pj met magnitude 6, 20 pj met magnitude 7, 2 pj met magnitude 8 en 5 sinds 1900 met een magnitude van 9 (zie: Aardbevingen in het verleden). Aardbevingen zijn niet een verschijnsel van het verleden, ze komen nu nog steeds voor:
Peru: Op woensdag 15 aug 2007 zijn zeker 72 mensen in Peru om het leven gekomen door een zeebeving (Een zeebeving is een aardbeving waarvan het epicentrum op zee ligt). Zeker 680 personen raakten gewond. De beving met een kracht van 7,9 op de schaal van Richter vond plaats in de Stille Oceaan, vlak voor de kust van Peru. Het is de zwaarste aardbeving in Peru sinds vijftig jaar. Opmerkelijk detail: een kerk stortte in, kerkgangers werden bedolven onder het puin (bron).
China: Op 12 mei 2008 vond er een aardbeving plaats in China met een kracht van 7,9 op de schaal van Richter (Wenchuan earthquake) en heeft meer dan 50.000 mensen het leven gekost. Op 27 mei was het officiele dodental gestegen tot 67.183 (bron). Volgens de Volkskrant (9 mei 2009) is het dodental gestegen tot bijna 88.000.
De aardbeving had landverschuivingen (landslides, mudslides) tot gevolg en grote ecologische schade (landbouwgrond vernietigd) (Science, 8 mei 09). Voor iedere dode staat een veelvoud van overlevenden die omgekomen familieleden hebben te betreuren en zonder hen verder moeten leven. Er zijn diverse zelfmoorden gemeld.
Pakistan: op 29 oktober 2008 zijn minstens 140 mensen om het leven gekomen bij een zware aardbeving (6,4 op
de schaal van Richter) in het zuidwesten van Pakistan (bron).
Indonesië: Het westen van Indonesië is op 30 sep 2009 opgeschrikt door een krachtige zeebeving (7,6 tot 7,9 op de schaal van Richter). Er zijn er zeker 75 doden gevallen. De beving had een momentmagnitude van 7,6. Het epicentrum van de beving lag
50 kilometer ten noordwesten van de havenstad Padang, voor de westkust van Sumatra (bron).
Haïti: Op dinsdag 12 Januari 2010 werd Haïti getroffen door een zware aardbeving, met een kracht van 7,0 op de schaal
van Richter. De schattingen van het aantal doden lopen uiteen van dertig- tot vijftigduizend tot honderdduizend
(bron). Op 12 feb ging de regering er van uit dat er 230.000 mensen zijn omgekomen (bron).
Chili: Op 27 Feb 2010 werd Chili getroffen door een aardbeving van 8,8 op de schaal van Richter. Het dodental is opgelopen
tot 708 (bron).
Afghanistan: Op woensdag 22 juni 2022 werd Afghanistan getroffen door een aardbeving magnitude 5,9 - 6,1.
Het dodental van de aardbeving is opgelopen tot 1150. (NOS).
Groningen: Chronologisch overzicht van zwaarste bevingen in Groningen 2003-2021 (wikipedia). Groningen is een voorbeeld van aardbevingen veroorzaakt door menselijke activiteiten (gaswinning). Voor mensen in Groningen is de aarde (letterlijk) niet veilig. Hier een overzicht van gaswinning in Groningen. De meest recente (24 sep 22) beving had een kracht van 2,7 (NOS). De zwaartste beving had een magnitude van 3,6. SHELL werd er van beschuldigd mensen in levensgevaar te brengen door het winnen van gas (NOS). De overheid laat burgers in Groningen in de steek. Veilgheid van Groningers staat niet op de eerste plaats maar geld verdienen. (bron).
Turkije en Syrië op 6 feb 2023 zijn meer dan 36005200720016.00021.000 33.000 (12 feb), 45.000 (18 feb) mensen omgekomen bij een zware aardbeving met een kracht van 7,8. Daarna nog een beving van 7,5. Er zijn in Turkije meer dan 7800 mensen levend onder het puin vandaan gehaald. (NOS), NOS). Stand 19 feb 23: Turkije: 39.000 + Syrië: 5800 = 97.000 totaal. Er zijn miljoenen mensen dakloos geraakt. Het getroffen gebied is ongeveer tweemaal zo groot als Nederland.
Op 10 feb 2023, ruim 93 uur na de aardbeving haalden reddingswerkers vannacht een 17-jarige jongen in de Turkse stad Gaziantep levend onder het puin vandaan.
Een dreumes van anderhalf jaar oud is na 96 uur uit het puin gered in de Turkse provincie Hatay.
Ook is er in de zwaar getroffen provincie na 101 uur nog een 30-jarige man uit het puin gered.
Een 10-jarig meisje bevond zich onder het puin van een appartementencomplex van zeven verdiepingen. De reddingsoperatie werd bemoeilijkt omdat haar arm klem zat onder een betonblok. Haar arm is geamputeerd bij een operatie die onder het puin werd uitgevoerd. (NOS).
In Turkije zijn elf dagen na de aardbeving nog vier mensen levend onder het puin vandaan gehaald, onder wie een jongen van 12. Hij werd na bijna 260 uur gevonden door reddingswerkers. De broer van de man spreekt van een wonder. "God heeft mijn gebeden niet verworpen", zegt hij. (NOS).
Een 45-jarige man is 278 uur na de bevingen (ruim elf dagen) levend onder het puin vandaan gehaald (NOS).
In de Turkse stad Antakya zijn na zo'n 300 uur diverse mensen levend onder het puin vandaan gehaald (NOS, 18 feb 23).
Syrië (zelfde aardbeving): Klein wonder: Syrische baby werd geboren onder het puin, en levend onder het puin vandaan werd gehaald.
Het meisje zat nog met de navelstreng vast aan haar moeder, die al was overleden (NOS, 19 feb 23). Aardbeving en Corruptie: door corruptie bij de handhaving van aardbevingsbestendig bouwen zijn er veel gebouwen onnodig ingestort en zijn duizenden mensen onnodig omgekomen. Turkse overheid ontziet sjoemelende aannemers al jaren (NOS), (NOS).
Marokko: aardbeving 8 sept 2023 met een kracht van 6,8 –7,2 in het hooggelegen berggebied ten Zuiden van de miljoenenstad Marrakech met desondanks vele doden: Dodental door aardbeving Marokko opgelopen tot boven de 2000 (NOS, 10 Sep 23).
Afghanistan: Meer dan 2000 doden door aardbeving met een kracht tot 6,3 in Afghanistan (NOS, 8 okt 23).
Japan: Zware aardbeving voor de kust van Japan (NOS) jan 2024. Japan zoekt met man en macht naar slachtoffers aardbeving, zeker 84 doden (NOS).
Ook veroorzaken natuurrampen schade aan de infrastructuur met als gevolg gebrek aan schoon drinkwater, zodat besmettelijke ziekten zich kunnen verspreiden. Geblokkeerde rivieren door landverschuivingen kunnen overstromingen veroorzaken. Veilig is niet alleen fysiek overleven. Daar komt ook de emotionele ontreddering van de overlevenden bij.
Aardverschuiving / modderstromen (niet veroorzaakt door aardbeving).
15 dec 1999 Vargas tragedy: when the torrential rains and the flash floods and debris flows that followed on 14–16 December killed tens of thousands of people. (mudslides = modderstromen)
2 maart 2010: Bij een aardverschuiving in het oosten van Uganda zijn ten minste 45 mensen omgekomen. Ongeveer 300 mensen worden vermist. Na hevige regenval werd gisteren door de aardverschuiving een heel dorp bedolven. Delen van Uganda en het aangrenzende Kenia hebben al twee maanden met overvloedige regenval te kampen (bron).
26 nov 2022: Aardverschuiving in Zuid-Italië. De aardverschuiving, die het eiland voor de kust van Napels rond 05.00 uur trof, werd veroorzaakt door hevige regenval. (NOS).
Sink holes (zinkgaten)
Het komt voor dat mensen of auto's verdwijnen in plotseling ontstane gaten in de grond (zinkgat, sink hole). Een bijzonder angstwekkend verschijnsel. Letterlijk: de grond zakt weg onder je voeten. Voorbeeld: in Amerika verdween een hele slaapkamer (op de begane grond) met man in de grond, het huis bleef staan. De man is nooit meer terug gevonden (Swallowed by a Sink Hole). Voorbeeld: Sinkhole Swallows Shocked Teenager's Car. Ook in Nederland: Auto rijdt in zinkgat in Venlo (NOS, 21 Apr 2024)
Lawines (niet: sneeuwlawines).
Een nog niet genoemd geologisch verschijnsel is lawines van vallende rotsblokken.
Egypte: In sept 2008 kwamen zeker 34 mensen (opgelopen tot 47) in Caïro om het leven onder het puin van enorme rotsblokken die van een heuvel loskwamen en op een sloppenwijk neerstortten (bron).
Spanje: Op 1 november 2009 zijn zeker twee mensen op het Spaanse vakantie-eiland Tenerife om het leven gekomen door een rotslawine (circa 40 meter rots brak af van een klif) (bron).
Duitsland: Een tonnen wegende rotsblok heeft 25 jan 2010 een woonhuis van twee verdiepingen in de Oost-Beierse plaats Stein an der Traun met de grond gelijk gemaakt. In het huis woonde een gezin met twee kinderen. De vader en dochter kwamen om he leven. (bron).
Zwitserland: De inwoners van het dorp Brienz GR in Zwitserland moeten mogelijk maandenlang hun huis uit. Het plaatsje met circa 90 mensen wordt bedreigd door een rotslawine. De kans bestaat dat er dit keer 1,2 miljoen kubieke meter puin naar beneden komt. Het hele dorp glijdt sowieso met 2,4 meter per jaar naar beneden (NOS, 2024)
The Blue Planet
De aarde wordt ook wel de 'Blue Marble' genoemd omdat 70% van het aardoppervlak is bedekt met water. Dat is te zien vanuit de ruimte. Maar van al het water op aarde is slechts 2,59% zoet water. Een klein gedeelte hiervan (zo'n 1% van de totale watervoorraad) is geschikt om als drinkwater gebruikt te worden. Zo kan het gebeuren dat een sportvisser 66 dagen op zee (!) ronddobberde van regenwater afhankelijk was om in leven te blijven ("Ik vroeg God: please, geef me regenwater"). (bron. Voor iemand die lange tijd zonder drinkwater op zee zit is het drinken van zeewater zeer schadelijk.
Overstromingen
- 2022: Congo. Dodental overstromingen hoofdstad Kinshasa loopt op naar 169. Hevige regenval veroorzaakte overstromingen en aardverschuivingen in de miljoenenstad. Er werd een dodental van 120 gemeld. Ook ontstonden 'zinkgaten' in de grond. (NOS).
- 2022: Pakistan wordt geteisterd door maandenlange regens (sinds juni) geteisterd door het natuurgeweldwaardoor meer dan duizend mensen om het leven zijn gekomen. In totaal zijn volgens de autoriteiten 33 miljoen mensen getroffen door de overstromingen, zo'n 15 procent van de bevolking. De VN spreekt van een 'ongekende klimaatcatastrofe' (NOS).
- 2021: Een stevige regenbui op 14-15 juli 2021 veroorzaakte overstromingen waardoor er in Duitsland 138 mensen, en in België 41 mensen om het leven kwamen en in Nederland zware schade aan huizen werd toegebracht (bron).
- 2009: Een dambreuk bij Jakarta in de nacht van donderdag 26 maart 2009 veroorzaakte zeker vijftig doden. Door hevige regenval stond het water hoger dan gebruikelijk in het Situ Gintung-meer (bron).
- 2009: Bij overstromingen in de Turkse stad Istanbul zijn woensdag 09-09-09 al tenminste 28 mensen omgekomen. Oorzaak: extreem zware en aanhoudende regenval. De problemen zitten vooral in westelijke wijken van de stad, die de afgelopen jaren razendsnel zijn gegroeid. Door alle nieuwbouw heeft de grond geen absorptievermogen meer. Bovendien is gebouwd op plekken waar vroeger beekjes stroomden. Veel natuurlijke afvoerwegen voor het water zijn er gedempt of afgesloten (bron).
- 31 juli 2010: Het dodental tgv overstromingen in het noorden van Pakistan is opgelopen tot boven de 1100. Door aanhoudende moessonregens zijn rivieren buiten hun oevers getreden. Op tal van plaatsen ontstonden aardverschuivingen
(bron).
-- Overstromingen in het verleden:
- Nederland: de watersnoodramp in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 verdronken meer dan 1800 mensen en veel dieren. Springtij en een noordwesterstorm stuwden het Noordzeewater op tot recordhoogte. In Vlaanderen verdronken gedurende de ramp 28 mensen. In Engeland verloren 307 mensen het leven, in totaal zijn ongeveer 220 zeelieden op zee gebleven (bron), "De ramp kostte aan 1836 mensen het leven." (NOS).
- De Kerstvloed in de nacht van 24 op 25 december 1717 kostte 14.000 doden in Nederland, Duitsland en Scandinavië. In Groningen verdronken er ruim 2200 mensen en 37000 stuks vee (wiki).
Zie ook: Stormvloeden en grote overstromingen in Nederland.
Klimaat, weer, diepzee, bergen:
Snowball Earth (sneeuwbal aarde): ongeveer 717 miljoen jaar geleden was vrijwel de gehele aarde bedekt met ijs (Science). De vraag is niet meer of het heeft plaats gevonden, maar wat precies de oorzaak was voor het ontstaan en het verdwijnen. Het had niet veel gescheeld of de aarde was voorgoed een met ijs bedekte planeet geworden ('Snowball Earth' duurde maar liefst 57 miljoen jaar!). Eenvoudige eukaryoten hebben snowball earth overleefd. Na de Snowball earth ontstond de Ediacaran biota en de Cambrian explosion. Alle geologische, klimatologische en ecologische systemen op aarde waren betrokken bij de Snowball earth periode. Cruciale invloed van CO2.
De aarde zelf is van tijd tot tijd de grootste vijand van het leven op aarde. Aan het eind van het Permian is er zoveel toxisch H2S uit de oceaan in de atmosfeer terecht gekomen, dat zowel op land als in de zee planten en dieren uitstierven. Bovendien tast H2S de ozonlaag aan, waardoor schadelijke UV straling vrij spel krijgt. Het schadelijke effect van H2S wordt nog eens versterkt door stijgende temperaturen die veroorzaakt werden door stijgende CO2 concentraties in de atmosfeer afkomstig uit vulkanen (global warming). Peter D. Ward (2006) Impact from the Deep, Scientific American, Oct 2006, p.42-49.
Zuurstofgebrek. De mens is niet aangepast om op iedere plek op onze aarde te leven zoals op hoogtes boven 2500 meter (weinig zuurstof).
De commerciële luchtvaart vliegt op een hoogte van 9000 meter. Zonder technische maatregelen in het vliegtuig overleven mensen dat niet, hetgeen pijnlijk duidelijk is geworden bij de Helios 522 air crash in 2005. Alle 121 inzittenden inclusief de piloten raakten bewusteloos door hypoxia (zuurstofgebrek).
De hoofdstad van Bolivia, La Paz, ligt op 3600 meter en 63.000 mensen hebben last van chronic mountain sickness (CMS).
Beklimmers van de Mount-Everest ondervinden extreme vermoeidheid en geestelijke desorientatie ten gevolge van zuurstofgebrek.
Veel patiënten op de intensive care sterven door gebrek aan zuurstof.
In de oceaan op diepten van meer dan 500 meter is het te koud, te weinig zuurstof, en te hoge druk voor leven.
De mens is sowieso niet aangepast voor leven in water. Een groot deel van het aardoppervlak bestaat uit water. Er is dus maar een beperkte zone van de aarde bewoonbaar voor de mens.
warmte record op aarde: De temperatuur in Death Valley stijgt tot 54,5 graden, is mogelijk record (16 aug 2020). Na Death Valley staan Koeweit en Pakistan in de boeken als heetste plekken op aarde. Daar steeg het kwik in 2016 en 2017 tot 53,9 graden (NOS).
hittegolven: Nederland: een hittegolf is aaneensluitend 5 dagen boven de 25 graden en 3 dagen boven de 30 graden. De hittegolf van 24 aug 2003 veroorzaakte 900 - 1300 doden extra ten opzichte van de gemiddelde dagelijkse sterfgevallen in Baden-Wurttemberg (bron: Nature, 2004, 432: 559-560). De mogelijke risico's van een toename van extreem warme zomers voor de gezondheid bleken tijdens de extreem warme zomer van 2003. Toen vielen er in het westen en zuiden van Europa meer dan 20.000 extra doden (bron).
"Extreme temperatures in major Latin American cities could be linked to nearly 1 million deaths. An increase of 1°C could mean thousands of additional deaths on very hot days" (Science).
In Spanje zijn drie arbeiders overleden toen ze aan het werk waren in de hitte (NOS).
- Nederland: Op 25 juli 2019 schoot het temperatuurrecord in Nederland in één keer van 38,6 °C naar ruim boven de 40 graden. Het 75 jaar oude record werd die dag verpletterd met meer dan twee graden. In 2020 werd een hittegolf record gevestigd: Op acht dagen, 6 augustus t/m 13 augustus, werd het boven de 30 graden (KMNI).
- droogte en watertekort: de gevolgen van aanhoudende droogte: dalende waterstanden in de rivieren en dalende grondwaterstanden veroorzaken schade voor scheepvaart, landbouw, natuur (nos), drinkwatervoorziening en de fundering van huizen (nos). Ook de landbouw heeft te lijden van droogte. De scheepvaart op de Nederlandse rivieren komt in de problemen door extreem lage waterstanden.
- Als gevolg van de opwarming van de aarde zullen zich miljoenen extra nierstenen vormen. Alleen al in de Verenigde Staten krijgen tegen het jaar 2050 tussen de 1,6 en 2,2 miljoen extra patiënten een niersteen, volgens wetenschappers van de universiteit van Texas deze week in het vakblad PNAS. Het is een van de eerste studies waaruit blijkt dat de klimaatverandering ook directe medische gevolgen voor de mens heeft. Nierstenen komen vaker voor bij mensen in warme landen (bron).
-Om in de woestijn te overleven moet de mens 20 liter water per dag drinken. Temperaturen hoger dan 40°C kosten mensenlevens (vooral kwetsbare groepen als bejaarden).
bliksem: iedere seconde raken ongeveer 45 bliksemschichten onze aarde. Dat is 162.000 per uur. Dat is 3.888.000 per dag. Ongeveer 200.000 keer per jaar slaat in Nederland de bliksem in (bron). Volgens 'The National Lightning Safety Institute' (USA) zijn er 7,441 mensen gedood door bliksem tussen 1940 and 1981. Bliksem inslag is de grootste oorzaak van sterfte van bomen in neotropische regenwouden (bron).
hagelstenen: meisje van anderhalf jaar is overleden bij zwaarste hagelbui in 20 jaar in Catalonië (NOS).
bosbranden ('wildfires'): Eén van de grootste bosbranden van Australië woedde in 1983, na een zeer droge periode die duurde tussen april 1982 en januari 1983. Op woensdag 16 februari 1983 braken +/- 180 bosbranden uit. De grootste branden begonnen in de staat Victoria: in de heuvels van Adelaide en in het zuidoosten van de staat South Australia verbrandde 159.000 hectare land. 75 mensen vonden de dood, waarvan 12 leden van de Vrijwillige Brandweer (bron). Op 7 februari 2009 (Zwarte Zaterdag) ontstonden dertig branden in Australie (temperaturen werden gemeten van 47 graden, bij windsnelheden van 100 kilometer per uur) met 173 doden (bron), op 22 feb stond het aantal doden op 209. Er werd een gebied ter grootte van Noord-Brabant in de as gelegd. Tussen 1804 en 2007 zijn er in totaal in Amerika 3300 mensen omgekomen door grote bosbranden ('wildfires') (bron). Nog meer slachtoffers vielen bij de Russian wildfires (56.000 doden).
Noodweer: in Polen en Tsjechië heeft noodweer in de nacht van donderdag op vrijdag 23/24 juli 2009 aan 8 mensen het leven gekost. De meeste doden kwamen om door omvallende bomen (bron).
Moesson regens: de moesson duurt van juni tot september en leidt jaarlijks tot overstromingen in Zuid-Azië. De overlast tijdens het seizoen 2007 geldt echter als een van de ergste sinds mensenheugenis. Het aantal doden als gevolg van de moesson van de afgelopen weken in India, Bangladesh en Nepal is tot tweeduizend gestegen. Zie ook: Wateroverlast en overstromingen.
zeespiegel stijging: 'Houd bij huizenbouw nu al rekening met zeespiegelstijging'. De zeespiegel langs de Nederlandse kust stijgt steeds sneller. (NOS, 30 sep 22)
wind, windvlagen, storm: Dode en tientallen gewonden door windvlagen (tot 80 kilometer per uur) op festival op Spaans strand (nos).
orkanen, tornado's, cyclonen, tyfonen:
De meeste tornado's komen voor in de 'Tornado Alley' in Amerika (Texas, Oklahoma, Kansas) waar zo'n duizend tornado's per jaar voorkomen.
Nederland: extreem harde storm met windkracht 11 (windstoten tot 151 km/u) op 13 november 1972 waarbij 10 mensen het leven verloren.
Als record voor het aantal slachtoffers gold lange tijd de cycloon van 7 oktober 1737 in de Golf van Bengalen, waarbij meer dan een kwart miljoen slachtoffers te betreuren waren. Inmiddels is men van mening dat een vloedgolf in Bangladesh uit 1970 daar niet voor onderdeed; sommige bronnen schatten het aantal doden bij die catastrofe zelfs op 300.000 (bron). Volgens andere bronnen was het aantal slachtoffers in Bangladesh door tropische cyclonen naar schatting:
jaar
doden
1970
500.000
1971
300.000
1988
10.000
1991
13.000
1991
39.000
1991
125.000
1994
200
1998
1000
2007(15 nov)
3.000 - 5.000
De cycloon van 2007 bereikte windsnelheden van 241 km/uur en viel daarmee in de zwaarste categorie klasse 5
(Hurricanes). Op 2-3 mei 2008 veroorzaakte een cycloon met windsnelheden tot 190 kilometer per uur in het zuiden van Birma zeker 350 doden; op 8 mei werd het aantal doden op 23.000 mensen geschat (bron); op 16 mei was het officiële dodental gestegen tot 77.738 (bron). Op 5 juli wordt het officiële dodental geschat op 84.537 doden en 53.836 vermisten, van wie niemand gelooft dat ze nog in leven zijn (nrc). Op 27 Dec schat de Volkskrant dat er 140.000 doden zijn.
De orkaan Katrina was een van de grootste natuurrampen in de geschiedenis van de Verenigde Staten en was vergelijkbaar met het aantal Nederlandse slachtoffers bij de Watersnood van 1953 (bron). Amerika mag 4 grote orkanen per jaar verwachten. Naast directe doden, overlijden mensen na de ramp door falende hulpverlening (zie ook: menselijke, politieke oorzaken). Ook kan de elektriciteit uitvallen zoals in heel Cuba 28 sep 2022 (NOS).
De tornado's die 20 mei 2013 over Oklahoma en verschillende andere Amerikaanse staten trokken, worden vooralsnog ingeschat als een categorie 4 op de zogenoemde Schaal van Fujita, met windsnelheden van ruim boven de 300 km/u en ten minste 51 doden. De zwaarste categorie is 5. De tornado van maandag is de meest dodelijke storm sinds tornado Joplin in de staat Missouri 161 doden eiste in 2011 (bron). Florida: 30 sept 2022: doden, stroomuitval, overstromingen en enorme schade in Florida door orkaan Ian (NOS). Ian is een van de zwaarste stormen die ooit het Amerikaanse vasteland trof. Ian kwam met een windsnelheid van 240 km/u aan land. De orkaan richtte eerder in het westen van Cuba veel schade aan.
chemische verbindingen: Twee belangrijke voorbeelden van het falen van de fine-tuning hypothese: Koolstofmonoxide en blauwzuur.
Koolstofmonoxide (CO) is een verbinding tussen Koolstof en Zuurstof en een gas dat onder meer ontstaat door onvolledige verbranding van koolstof. Koolmonoxide is giftig, kleurloos en reukloos. Het gas is giftig doordat het zich 200-300 maal sterker aan het eiwit hemoglobine bindt dan zuurstof, waardoor het bloed geen zuurstof meer naar de weefsels kan transporteren (bron). Voorbeelden:
blauwzuur(Waterstofcyanide, HCN): de acute giftigheid van blauwzuur komt doordat het door de longen snel in het bloed kan worden opgenomen en naar de weefsels getransporteerd. In de cel bindt het zich onomkeerbaar aan het cytochroom C oxidase in de mitochondria. Op deze manier wordt de aerobe celademhaling stilgelegd, zelfs als er voldoende zuurstof aanwezig is. De hersencellen lopen het eerst schade op. Binnen enkele minuten treedt bewusteloosheid en de dood in.
Als de fysische en chemische wetten gefinetuned waren voor het leven, dan zou de vorming van koolmonoxide en blauwzuur onmogelijk zijn geweest, of ze zouden geen dodelijk effect moeten hebben. Objectief gezien is koolmonoxide 200-300x beter gefinetuned voor binding met hemoglobine dan zuurstof. Dat is precies het tegenovergestelde wat finetuning voorspelt. Natuurlijk kun je je hier uit redden door te zeggen dat gegeven de chemische wetten het niet anders kan, etc., maar de vraag blijft natuurlijk waarom die chemische wetten en hemoglobine zo ontworpen zijn. Ook de opmerking dat er jaarlijks maar 11 doden koolmonoxidevergiftiging vallen in Nederland snijdt geen hout. Wat Darwinisme betreft: deze giftige stoffen bereiken in de vrije natuur nooit hoge concentraties, waardoor natuurlijke selectie op resistentie tegen deze stoffen nooit plaats heeft kunnen vinden en is daarmee afdoende verklaard. De Intelligente Ontwerper daarentegen had die problemen wel kunnen voorzien en oplossen.
Arseen (Arsenic): In Zuid-Oost Azië drinken miljoenen mensen bronwater dat arsenicum bevat. Het Arseen is afkomstig van geologische sedimenten van het Himalaya gebergte. Met name komt er veel chronische Arseenvergiftiging voor in India en Bangladesh, waar jaarlijks vele mensen aan sterven. Men is er voor drinkwater afhankelijk van grondwater dat een te hoog Arseengehalte heeft. Ook Vietnam heeft er last van. In totaal zijn er 100 miljoen mensen in Azië die last hebben van arseen in het drinkwater (Winkel, PNAS 2011). Arseen en veel Arseenverbindingen zoals rattenkruit zijn extreem giftig. Binnen het menselijk lichaam richt het verwoestingen aan in het spijsverteringskanaal, veelal met dodelijke afloop. Toediening van kleine hoeveelheden over een lange tijd veroorzaakt de symptomen die op een "natuurlijke" maag-darmontsteking lijken (bron). Dat aanpassing aan arsenicum wel mogelijk is bewijst een arsenicum-resistente bacterie (bron). Wat is het nut van Arseen. Zie ook: When There's Arsenic in the Water, but 'We Have Nowhere to Go'.
Thallium: komt overvloedig in de aardkorst voor en is uiterst giftig voor mens en dier. (Thallium poisoning). Men kan er behalve ratten ook mensen op een makkelijke manier mee om het leven brengen.
Agent Orange is een mix van chemicaliën (met o.a. dioxine als verontreiniging) die ernstige ziektes kunnen veroorzaken (kanker). In Vietnam werden duizenden kinderen met spina bifida (open rug) en andere misvormingen aan de ruggengraat geboren. Het menselijk lichaam is kennelijk niet zo ontworpen dat het bestand is tegen dit soort chemicaliën. Géén fine tuning in dit opzicht helaas.
Lood:
"De loodvergiftiging door het illegaal opgraven van goud in Nigeria is de ergste in zijn soort, zegt het medisch onderzoeksinstituut CDC van de Amerikaanse overheid. Zeker 160 mensen zijn overleden, honderden anderen zijn ziek. Veel slachtoffers zijn kinderen" (9 jun 2010 bron). (zeer goede bron: https://www.cdc.gov/).
Massale loodvergiftiging in de Romeinse oudheid.
"Around the world, 815 million children – 1 in 3 – have dangerous levels of lead in their bloodstream, enough to cause irreversible brain damage, intellectual disability, lower educational attainment, behavioural disorders, reduced lifetime earnings, anaemia, kidney disease and cardiovascular disease. The health effects in children and adults lead to nearly one million deaths annually." (Nature).
cocaïne: Verslavende stoffen zoals Cocaïne is afkomstig uit bladeren van de cocaplant en lijkt gefine-tuned om de heropname van de neurotransmitters dopamine, noradrenaline en serotonine in de hersenen te blokkeren (bron).
zie verder: Lijst van giftige stoffen voor een kort overzicht. Ook hier geldt weer: het menselijk lichaam is niet gefine-tuned om bestand te zijn tegen al deze stoffen. Alleen al het feit dat er giftige stoffen bestaan, betekent dat er geen rekening mee gehouden is bij het ontwerpen van het menselijk lichaam of het ontwerp van het heelal. Ook bij niet-giftige stoffen zoals cafeïne is het de vraag hoe het komt dat een stof uit een plant zo'n specifiek effect heeft op de hersenen. De natuurwetenschapper zal dit met toeval verklaren. Natuurlijke selectie komt niet echt in aanmerking als verklaring. De aanhanger van Fine Tuning kan de stimulerende werking van dit plantenextract niet met toeval verklaren.
vergiftigde alcohol: Door het drinken van illegale alcohol zijn in de West-Indiase deelstaat Gujarat deze week 107 doden gevallen (10 juli 2009). Vaak worden er schadelijke chemicaliën aan toegevoegd om ze krachtiger te maken. In 2008 vonden 150 Indiërs in de zuidelijke staten Karnataka en Tamil Nadu de dood door het drinken van giftige alcohol (bron).
bijwerkingen geneesmiddelen: naar schatting sterven 100.000 mensen per jaar in de VS door bijwerkingen van geneesmiddelen (Nature, 8 Oct 2009).
medische factoren: Ook biologisch gezien is de aarde niet optimaal ontworpen voor de mens. Dat de natuurwetten gefinetuned zijn voor het leven, is een zeer algemene maar vage claim. Het zegt niets over gezondheid en levensduur. De menselijke soort overleeft, maar hoe? Voor het grootste deel van de menselijke geschiedenis vormden pathogene bacterien de grootste oorzaak van ziekte en sterfte. Zie voor de officiële indeling van ziektes: ICD. Zie voor doodsoorzaken in Nederland: CBS
Besmettelijke ziektes (communicable diseases):
Virale infectieziektes
Influenza: seizoensgebonden influenza epidemieën veroorzaken wereldwijd tientallen miljoenen griepgevallen en 250.000 tot 500.000 doden per jaar (bron).
Spaanse griep (influenza) epidemie van 1918 was de dodelijkste epidemie ooit en heeft wereldwijd naar schatting 40 tot 100 miljoen doden gekost.
Polio: In 1916 veroorzaakte het polio virus in Amerika verlamming bij 27.000 mensen en de dood van 6.000 mensen. In 1952 waren er 57.000 polio gevallen in Amerika, waarvan 3145 mensen overleden en 20.000 mensen hielden er permanente verlamming aan over. In datzelfde jaar stierven er 24.000 aan tuberculosis en 46.000 aan longontsteking en griep.
Aids is de grootste medische ramp wereldwijd: 33 miljoen mensen in de wereld zijn geïnfecteerd met het aidsvirus. Elke 15 seconden overlijdt er iemand aan aids (bron). Volgens James Chin (ex-medewerker van UNAIDS) is het cijfer van hiv-geinfecteerden overdreven, en is het werkelijke aantal 25 miljoen (nrc). Volgens de beste schattingen werden er in 2008 480.000 babies met HIV geinfecteerd (bron).
Ebola is een virus die door vleermuizen, chimpansees, gorilla's en antilopen op de mens overgebracht kan worden. De grootste uitbraak was in 2013 in West-Afrika waarbij 28.000 mensen ziek werden en 11.000 mensen stierven. (bron), (bron). In Midden- en West-Afrika zijn geregeld ebola uitbraken. In Congo kwamen tussen 2018 en 2020 door de ziekte bijna 2300 mensen om het leven. Op 24 sept 2022 werden er 11 nieuwe ebola gevallen gemeld in Uganda (NOS).
RSV (Respiratory Syncytial Virus): a seasonal virus that kills more than 66,000 children under the age of 5 each year across the globe (Nature).
RS-virus: elke dag sterven er wereldwijd 700 kinderen aan het RS-virus (Respiratoir Syncytieel Virus). Een vaccin voor het RS-virus is er nog niet. (nos).
CMV virus (Cytomegalovirus): het CMV virus tast elk jaar bij 180 kinderen in nederland het gehoor aan. Per jaar worden er in Nederland ongeveer 1000 kinderen geboren die via hun moeders bloed in de baarmoeder besmet zijn met CMV (nrc 7 april 2012).
Covid-19 pandemie (2019-2022) wordt veroorzaakt door het SARS-CoV-2 virus en heeft tenminste 6.354.142 (meer dan 6 miljoen) doden gekost (periode dec 2019 en juni 2022) (bron). Daarnaast is er nog long-covid en het feit dat 10,5 miljoen kinderen een ouder of verzorger hebben verloren door covid-19 (bron).
Bacteriële infectieziektes
malaria: Jaarlijks zijn er wereldwijd 400 - 900 miljoen malaria gevallen en overlijden 1-3 miljoen patiënten. Elke dertig seconden sterft een kind aan malaria (bron). Maar nieuw onderzoek wijst uit dat die getallen veel lager moeten liggen (bron). In 2010 zijn er volgens de WHO 655.000 mensen wereldwijd aan malaria overleden, een reductie van 5% ten opzichte van 2009. Maar in de periode 1980 - 2010 zouden er 1,2 miljoen malaria doden per jaar, of 36 miljoen totaal zijn. Dat is tweemaal zoveel als de WHO opgeeft (bron). Door interventie maatregelen is het aantal malaria-doden gedaald tot 600.000 per jaar (bron).
Zwarte Dood (de pest, Yersinia pestis). De eerste pest epidemie ('Justinian plague') doodde verscheidene miljoenen mensen ('Byzantine Empire') van 541-750. De tweede epidemie (de "Black Death", Xenopsylla cheopis) veroorzaakte 25 miljoen doden vanaf midden 14e eeuw tot de Great Plague van Londen in 1665. De derde panepidemie begon in China in het midden van de 19e eeuw en leiddde alleen al tot 10 miljoen doden in India. De pest epidemie van 1347-1351 (1348-1349) doodt naar schatting een derde tot de helft van alle Europeanen. Het was misschien wel de allergrootste catastrofe uit de ons bekende geschiedenis. Door de pestepidemie in Amsterdam tussen 1663 en 1664 stierven er 34.000 van de 200.000 mensen.
Lepra (ook wel melaatsheid genoemd, engels: leprosy). Bij het begin van de 21e eeuw schatte de Wereldgezondheidsorganisatie het aantal lepralijders op 600.000 wereldwijd, eind 2008 was dit gedaald tot 216.000. In Nederland zelf gedraagt de ziekte zich als een niet-infectueuze importziekte (wiki).
Tuberculose (tbc, tuberculosis) is een wereldwijd voorkomende bacteriele infectieziekte (Mycobacterium tuberculosis). In 2011 hadden 500.000 kinderen tbc wereldwijd (WHO Global Tuberculosis Report 2012). In 2018 stierven plm. 1,5 milljoen mensen aan tbc. Circa 4400 mensen per dag sterven, of 1,6 miljoen per jaar, waarvan de meeste in ontwikkelingslanden. De tuberculose epidemie ('the white plague') kostte 20% van de Europese bevolking het leven begin 1600.
Typhus: in de nasleep van WO-I doodde typhus meer dan 3 miljoen mensen in Europa (Arthur Allen).
Ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi die overgebracht wordt door teken been. Elk jaar worden zo'n 1,5 miljoen tekenbeten opgelopen door mensen. Ongeveer 27.000 mensen krijgen de ziekte van Lyme, waarvan 1000 tot 1500 mensen langdurige klachten houden (bron).
meningitis: In 1996, brak in Afrika de grootste epidemie ooit van Meningitis (Hersenvliesontsteking) uit, met meer dan 250.000 geinfecteerden en 25.000 doden (WHO). In Burkina Faso is meningitis een jaarlijks terugkerende epidemie.
Cholera: In 1866 maakte een cholera epidemie in Amsterdam 21.000 slachtoffers. Jaarlijks komen er 3 - 5 miljoen gevallen van cholera bij en sterven 100.000 - 130.000 mensen per jaar (bron). Wereldwijd zijn er 7 grote cholera pandemieën geweest.
hepatitis C: Ieder jaar sterven er wereldwijd 350.000 mensen aan Hepatitus C. Volgens Nature (16 jun 2011) zijn 170 miljoen mensen wereldwijd geinfecteerd met hepatitis C. In Amerika zijn er 2,7 tot 3,9 miljoen mensen geinfecteerd (Science 24 Aug 12).
Encephalitis lethargica: Een horrorziekte waar begin vorige eeuw wereldwijd miljoenen mensen aan leden, maar die tegenwoordig zo goed als vergeten is (bron).
diarrhoea (diaree): Every year, more than one million children under the age of five die as a result of diarrhoea. (Nature 29 sep 2011)
parasitaire wormen: bijna anderhalf miljard mensen hebben spoelwormen, en net geen miljard haakwormen (bron).
lintwormen: Tapeworm infections are highly prevalent worldwide, and their human disease burden has been estimated at 1 million disability-adjusted life years (DALYs), comparable with African trypanosomiasis, river blindness and dengue fever (Nature 4 apr 13).
sepsis (bloedvergitiging): "Sepsis, a potentially deadly reaction that occurs as the body tries to fight an infection, afflicts 750,000 patients a year in the United States, kills one-fourth to one-half of them, and costs the nation $17 billion a year." (bron).
kindersterfte: ELKE DAG sterven 19.000 kinderen door verscheidene oorzaken, vaak besmettelijke ziektes die vaak makkelijk te voorkomen zijn zoals diaree, longontsteking, overige infecties, malaria, sterfte in de eerste maand. (bron). Omgerekend is dat 6.935.000 kinderen per jaar! (bijna 7 miljoen! onvoorstelbaar!)
Toxoplasma gondii: a parasite that infects more than 1 billion people globally, causing death, blindness, and birth defects. (Science, 12 April 2019)
Niet besmettelijke ziektes (non-communicable diseases):
zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, obesitas. Totaal aantal doden wereldwijd: 36 miljoen in 2008, of 63% van alle sterfgevallen.
- kanker:
Volgens het CBS overleden er in 2006 in Nederland in totaal 40.563 mensen aan kanker ('nieuwvormingen'). In de periode 2000 – 2006 kwamen er in Nederland 278.598 mensen (meer dan een kwart miljoen) om door kanker. Voorbeelden:
borstkanker: jaarlijks krijgen in Nederland 12.000 vrouwen borstkanker (KWF). In 2008 kregen wereldwijd 1,3 miljoen vrouwen borstkanker, en stierven er wereldwijd 458.503 vrouwen aan borstkanker (bron).
baarmoederhalskanker: jaarlijks overlijden 250 vrouwen aan baarmoederhalskanker.
darmkanker: In Nederland wordt jaarlijks bij ca. 13.000 mensen darmkanker vastgesteld (Prof Peter D. Siersema).
longkanker: schattingen geven aan dat in 1990 wereldwijd 940.000 personen aan longkanker overleden (bron). Volgens een schatting van de WHO sterven er wereldwijd jaarlijks 1,3 miljoen mensen aan longkanker, waarvan 90% door roken (bron). In 2011 telde ons land bijna 19.000 'tabaksdoden', stelt het Nationaal Kompas Volksgezondheid. (bron).
kanker bij kinderen: In de periode 1996-2005 zijn 1064 kinderen (0-15 jaar) overleden aan kanker. Dit komt neer op gemiddeld 106 kinderen per jaar en twee kinderen per week. Kanker is bij kinderen tussen 2 en 12 jaar de belangrijkste doodsoorzaak (bron).
Één op de 40.000 kinderen krijgt een hersentumor. In Nederland krijgen ongeveer 120 kinderen per jaar te horen dat zij een hersentumor hebben. Na leukemie, is de hersentumor de meest voorkomende vorm van kanker bij kinderen (bron).
- Nierziekten: volgens Prof. Marianne Verhaar, UMC Utrecht (maart 2013) hebben in Nederland
1 op de 10 mensen 'verborgen nierschade'
1 op de 20 mensen nierschade met verlies van nierfunctie
1 op de 200 mensen sprake van ernstige nierschade
1 op de 16.000 patiënten met een niervervangende therapie
sickle-cell disease: a condition that affects some 20 million people worldwide. Sickle-cell disease is concentrated in regions of the world such as sub-Saharan Africa, India and the Caribbean.
hazelip: in Nederland worden jaarlijks tussen de 400 - 500 kinderen geboren met een hazelip (bron).
De ziekte 'ALS': in Amerika worden er jaarlijks 5600 mensen met ALS gediagnosticeerd en in totaal zijn er 30.000 mensen met ALS in Amerika (bron).
G6PD: Wereldwijd hebben 400 miljoen mensen de erfelijke ziekte G6PD deficiency (John Avise (2010) Inside the Human Genome,p.50).
Mitochondriaal: Ongeveer 1 op 5.000 mensen krijgen een mitochondriale ziekte en 1:200 babies draagt een algemeen voorkomende
mutatie in het mitochondrium (Am. J. Hum. Genet. 83, 254-260 ).
In Nederland leven 180.000 mensen met hartfalen, en jaarlijks komen daar 35.000 patiënten bij (nrc 12-12-10).
In Nederland worden jaarlijks 1200 tot 1400 kinderen dood geboren. Bij tweederde is geen doodsoorzaak bekend (VK 23 Jan 2010).
Doofheid: In Nederland worden 1 op de 2000 kinderen doofgeboren (nrc 30 apr 11). Er zijn relatief weinig volledig dove mensen in Nederland, naar schatting zijn er 15.000 volledig dove mensen (Van Bijsterveldt, juli 2012). Wereldwijd zijn er 275 miljoen mensen met gematigd tot ernsitg gehoorverlies (bron).
Autisme: 1 op 88 kinderen in Amerika heeft 'autism spectrum disorder' (CDC).
- Miskraam, spontane abortus, doodgeboren, te vroeg geboren, babysterfte, zuigelingensterfte:
Naar schatting gaan 25% van de zwangerschappen bij de mens binnen 6 weken spontaan verloren, en na 6 weken gaat 8% verloren (bron). Per jaar eindigen in Nederland circa 20.000 zwangerschappen met een miskraam (bron). In Nederland overlijden ca. 2000 kinderen per jaar kort voor of kort na de bevalling (bron) (perinatale sterfte). In Nederland worden jaarlijks 1200 tot 1400 kinderen dood geboren (van tweederde is geen doodsoorzaak bekend) (bron).
Nederland heeft al jaren bijna de hoogste babysterfte van Europa: ongeveer 1 op de 100 baby's sterft rond de geboorte. In totaal sterven er jaarlijks onnodig 550 baby's in Nederland ((Volkskrant 3 juli 2010). Buitenbaarmoederlijke zwangerschap (EUG) komt voor bij één op de honderd zwangerschappen. Dat is in Nederland jaarlijks ongeveer 1600 keer (bron). In ongeveer 7 a 8% van alle zwangerschappen treedt vroeggeboorte op (bron). In Engeland worden jaarlijks 3000 baby's doodgeboren (BBC One, Panorama, 29 Sep 2014). Wereldwijd worden er jaarlijks naar schatting 2,6 miljoen babies doodgeboren (The Lancet).
- zwangerschap: elke minuut sterft een vrouw tijdens de zwangerschap of bevalling (bron). In 2000 kwamen er volgens de VN wereldwijd 529.000 vrouwen om tijdens of vlak na de zwangerschap ('maternal mortality'), waarvan meer dan 99% in de onderontwikkelde landen (bron), (bron). Jaarlijks sterven in het zuiden van Afrika een kwart miljoen vrouwen in het kraambed (bron). Volgens betrouwbare bronnen stierven in Roemenië tijdens het communistische bewind (1966-1989) een half miljoen vrouwen als gevolg van illegale abortus. Gevolgen van illegale abortus: jaaarlijks ondergaan wereldwijd 20 miljoen vrouwen illegale abortus waarvan 68.000 vrouwen het leven laten (nrc, 25 juli 09).
- onvruchtbaarheid: Eén op de zes paren heeft te maken met vruchtbaarheidsproblemen. Jaarlijks zijn er 4000 reageerbuisbabies in Nederland en in de VS 15.000. Wereldwijd zijn er al drie miljoen kinderen door
in vitro fertilisatie (IVF) ter wereld gekomen. (bron).
- babysterfte: Wereldwijd overlijden jaarlijks 800.000 baby's vanwege een gebrek aan moedermelk (bron). (bron).
- kindersterfte: In 1990 was het aantal kinderen wereldwijd dat voor het vijfde levensjaar overlijdt ongeveer 12 miljoen. In 2011 was de kindersterfte afgenomen tot 6,9 miljoen (Unicef). De belangrijkste oorzaak van de daling is de succesvolle aanpak van ziektes als polio, mazelen en malaria. De meest dodelijke ziektes voor jonge kinderen zijn nu longontsteking en diarree.
- weeskinderen: beide ouders overleden. Wereldwijd zijn er 140 miljoen weeskinderen (dat was vóór de covid-19 pandemie) (bron).
- levensverwachting: In de VS hebben blanke vrouwen de hoogste levensverwachting: gemiddeld 80 jaar. Zwarte vrouwen: 4 jaar minder. Zwarte mannen in de VS: 69 jaar. Het verschil in levensverwachting tussen blank en zwart was 15 jaar geleden nog 8,5 jaar (JAMA,2007). Het aantal acute hartdoden in Nederland wordt geschat op 150-200 per jaar, ongeacht leeftijd (bron).
- Multiple sclerosis: In Engeland zijn er meer dan 100.000 MS-patienten. MS is ongeneeslijk. (bron).
- blindheid: wereldwijd zijn er méér dan 161 miljoen visueel gehandicapten, waarvan 36,8 miljoen blind (bron). Retinitis pigmentosa is one of the most common forms of blindness, affecting 1 in 4,000 people worldwide (bron) (dat komt neer op ruim 1 miljoen blinden). Ook hersenbeschadiging kan leiden tot een visuele handicap (CVI). In Nederland hebben 1300 kinderen CVI. Voor blinden is het een hele troost dat het oog niet door evolutie ontstaan is, maar ontworpen door een Ontwerper.
- Niet aangeboren hersenletsel (NAH). Hersenaandoeningen kennen een grote verscheidenheid en komen op iedere leeftijd voor. Jaarlijks lopen zo'n 140.000 mensen hersenletsel op, van wie er 40.000 forse blijvende beperkingen eraan overhouden en van wie er 10.000 dit niet overleven. In totaal zijn er zo'n 650.000 Nederlanders die beperkingen ervaren als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel (bron).
- hoofdpijn: Zo'n twee miljoen (!) Nederlanders lijden aan een vorm van chronische hoofdpijn.
De gezondheidszorg blijkt niet in staat om al deze hoofdpijnpatiënten goed te behandelen (bron: Zembla TV).
- migraine komt bij meer dan 160.000 kinderen onder de 16 jaar voor en totaal zijn er in Nederland 3,1 miljoen migrainepatiënten. Eén op de tien vrouwen heeft last van menstruatiegerelateerde migraine (bron). Er zijn 10.000 Nederlanders die aan clusterhoofdpijn (een zeer hevige, snijdende of borende pijn) lijden (bron).
- chronische pijn: Miljoenen Nederlanders hebben chronische pijn, artsen spreken van 'pijnepidemie' (NOS,16 okt 24). (chronic pain): in de VS leiden 70 miljoen mensen aan chronische pijn (bron).
- slaap problemen:
Narcolepsie: slaperigheid en haast onbedwingbare slaapaanvallen overdag, waaraan naar schatting 10.000 mensen in Nederland lijden (bron)
Slaapwandelen: 3,6% van de Amerikanen heeft last van slaapwandelen (sleepwalking) (Neurology, 14 May 2012).
In Nederland zijn er 1,9 miljoen mensen die slaappillen gebruiken (bron)
- stotteren: in Nederland zijn er 170.000 stotteraars. Wereldwijd: 60 miljoen (bron).
- oorsuizen (tinnitus): "Among its problems is the spread of tinnitus, the perception of non-existent sounds, which affects the inner ears of some 50 million Americans, including 70,000 soldiers returning from war" (Garret Keizer (2010) 'The Unwanted Sound of Everything We Want: A Book About Noise'). Slapeloosheid is één van de gevolgen.
- Anafylactische reactie: kan optreden bij mensen met voedselallergie. "Natasha Ednan-Laperouse (zie foto) overleed in een ziekenhuis in Nice nadat ze door een anafylactische reactie een hartstilstand heeft gekregen aan boord van een British Airways vliegtuig. De anafylactische reactie kreeg ze door het eten van een broodje met artisjok-olijf en tapenade waar in het deeg sesamzaad was verwerkt.". (bron).
- vergiftigde medicijnen: 66 kinderen in Gambia overleden na het innemen van een hoestsiroop die koorts kan bestrijden. Er is een te hoog gehalte van de giftige ingrediënten di-ethyleenglycol en ethyleenglycol in aangetroffen. Die stoffen kunnen nierschade veroorzaken en vooral bij kinderen zeer gevaarlijk zijn. (NOS). In Indonesië zijn 74 kinderen overleden aan nierfalen (NOS). Hoe veilig is het leven op aarde?
- pesticiden: Het 11-jarige meisje Emmy had leukemie. Die ziekte werd veroorzaakt doordat haar moeder jarenlang bloemist was en zo in aanraking kwam met bestrijdingsmiddelen. ... In 2022 overlijdt Emmy. "Ik kwam erachter dat een boeket wel 43 verschillende pesticiden kon bevatten." (NOS, 11 okt 24)
- vergiftiging met onbekende oorzaak: Op een middelbare school in het zuiden van Mexico zijn zeker 57 leerlingen vergiftigd met een onbekende stof. Wat de oorzaak van de vergiftiging is, is onbekend. (NOS).
- artrose: Klachten zijn pijn en stijfheid in het gewricht (heup, knie, hand, schouder). In Nederland lijden ongeveer anderhalf miljoen mensen aan artrose.
- reuma: In Nederland hebben ruim 2,3 miljoen mensen een reumatische aandoening (bron). Volgens wiki 1 à 2 % van de bevolking. In Nederland zijn er zijn bijna 16.000 gebruikers van Humira (middel tegen reuma). (bron). Reuma is bij sommigen onder controle te krijgen door bepaalde voedingsmiddelen te mijden (Sandra Phlippen).
- beroerte: In Nederland leven op dit moment 216.500 mensen met de gevolgen van een beroerte. Ieder jaar krijgen 41.000 mensen voor het eerst een beroerte, dat is iets meer dan 110 (!) per dag. Per jaar overlijden 10.500 mensen aan een beroerte (bron)
- depressie: In Nederland krijgen zo n 500.000 mensen per jaar (!) een depressie (bron). Meer jonge vrouwen nemen antidepressiva (NOS).
- onverklaarbare klachten: In Nederland lijden volgens het Netwerk Onvoldoende verklaarde Klachten een half miljoen Nederlanders aan onbegrepen ziekten (bron).
- ADHD: In Nederland hebben 80.000 kinderen ADHD ('Attention Deficit Hyperactivity Disorder') waarvan 32.000 worden behandeld met Ritalin. (bron).
- Dementie: Momenteel lijden naar schatting 180.000 Nederlanders aan een vorm van dementie. Daarvan hebben 130.000 de ziekte van Alzheimer (bron). Een andere schatting is 270.000 Alzheimerpatiënten waarvan 12.000 jonger dan 65 jaar (Volkskrant magazine 28-03-2009). Wereldwijd zijn er naar schatting 20 tot 24 miljoen mensen met de ziekte van Alzheimer (bron, 2005 en Nature, 2009). In 2012 zouden er wereldwijd bijna 30 miljoen Alzheimer patienten zijn (bron). De WHO schat het aantal dementie patienten in 2015 op 47,5 miljoen en voorspelt 75 miljoen in 2030 (bron).
- Parkinson: Parkinson's disease afflicts roughly 1 million people in the United States, with nearly 90,000 new cases diagnosed each year. Oorzaak onbekend. Waarschijnlijk een combinatie van erfelijkheid en milieu.
- Valongelukken bij ouderen: In Nederland worden jaarlijks 300.000 keer ouderen opgenomen op de spoedeisendehulp van een ziekenhuis nadat ze zijn gevallen (NOS).
- Verstandelijk gehandicapten: Uit onderzoek in Engeland, Canada en Amerika blijkt dat 60% van mensen met een verstandelijke handicap wordt misbruikt, ofwel door medewerkers van de instelling of door medebewoners, of door volslagen vreemden (bron: Volkskrantmagazine 29-11-2008).
- Coma patienten: Alleen al in Amerika zijn er tientallen duizenden vegetatieve coma patienten en naar schatting zijn er wereldwijd honderd duizenden patienten in een vegetatieve staat, ze kunnen niet communiceren met mensen, ze reageren niet op prikkels uit de buitenwereld, kunnen geen antwoord geven op vragen ("hundreds of thousands of people worldwide in vegetative states") (bron). Oorzaken: virus infectie, verkeers-ongeluk, etc.
- Tekort aan donororganen: Naar schatting wachten wereldwijd 100.000 patiënten op transplantatie van een nieuw orgaan (nier, lever, alvleesklier). Dagelijks sterven er tientallen patiënten op de wachtlijst tevergeefs. Dit schept grote ethische dilemma's, sociale en zingevings problemen voor donor en ontvanger. Jaarlijks sterven ruim 200 personen in Nederland omdat er niet op tijd een nier, hart of lever beschikbaar komt (bron). Trouwens nog aan het eind van de jaren dertig was je ten dode opgeschreven als je nieren faalden.
- Zorgtekort: Er is een tekort aan zorgprofessionals. De wachtlijsten in de gespecialiseerde GGZ zijn onverantwoord lang. De huisartsen krijgen meer taken toegeschoven dan zij aankunnen. De ziekenhuizen kampen met wachtlijsten en daarnaast meer dan 100.000 uitgestelde behandelingen door de coronapandemie (NOS, 13 okt 22).
- Medische hulpmiddelen: Bijna 2,5 miljoen Nederlanders hebben medisch-technische hulpmiddelen nodig om te kunnen functioneren. De kosten liepen vorig jaar op tot 100 miljoen euro. (VK magazine, 21 nov 09)
Dit alles staat in schril contrast met het hele idee dat het universum, de aarde door een Intelligente Ontwerper ontworpen zou zijn ten behoeve van de mens.
In koloniaal Indië kwamen tussen 1800 - 1900 liefst 300.000 mensen om door 'roofdieren'.
leeuwen: in Tsavo (Kenia) kwamen eind 19e eeuw bij de bouw van een spoorweg circa 140 mensen om door leeuwen.
luipaarden: In Rhodesië stierven in de jaren 30 van de vorige eeuw nog circa 70 mensen per jaar door luipaarden (bron).
slangen: Een schatting van het aantal doden door slangebeten komt op 150.000 per jaar, vooral in de tropen (bron). In India sterven er jaarlijks 45.900 mensen door slangebeten (bron). Nog eens tienduizenden anderen hebben iets meer geluk: zij komen ervan af met 'slechts' geamputeerde ledematen of permanente blindheid (nrc).
beren: "Man in Arizona meegesleept en gedood door zwarte beer. Jackson zat volgens Amerikaanse media rustig een kopje koffie te drinken toen de beer hem schijnbaar vanuit het niets aanviel." (NOS), (NOS), (NOS). (NB: mensen zijn altijd de onschuldige slachtoffers. Ze jagen nooit op beren). Grizzlybeer: Grizzlybeer doodt twee mensen in populair nationaal park Canada (NOS, 2 okt 23).
olifanten: Jaarlijks overlijden alleen al in India 400 mensen door toedoen van olifanten en worden zo'n 100 olifanten die de oogst hebben vernield, gedood (bron).
kangoeroe: Australische man (77) gedood door kangoeroe die hij als huisdier hield (NOS).
krokodil: An 85-year-old woman was killed in an alligator attack as she was walking her dog in Florida. Achtergrond: de krokodil pakte haar hondje, toen ze haar hondje wilde redden greep hij haar. The commission says that people should not feed alligators and that they should keep their distance, adding that people should keep their pets on leashes and at distances from bodies of water. Dus: vaak is het de schuld van mensen zelf. (source).
hond: Baby doodgebeten door hond in Emmeloord, OM doet onderzoek (bron). Hond bijt vrouw (72) in Engeland op straat dood. In anderhalf jaar tijd werden in Groot-Brittannië vijftien mensen doodgebeten. Alleen al vorig jaar raakten daar bijna 22.000 mensen gewond door honden. (bron). Kind (1) in Italië doodgebeten door twee pitbulls (NOS, 22 Apr 24). Arm van vrouw in Australië afgebeten door eigen hond (NOS,11 okt 24).
natuurbranden (gedeeltelijk ook door de mens veroorzaakt):
de Peelbrand in 2020 was de grootste natuurbrand ooit in Nederland. Ruim 700 hectare van natuurgebied De Peel ging in vlammen op. De brand duurde twee maanden (NOS). Te veel natuurbranden wereldwijd om op te noemen.
voedsel
De aarde verschaft ons voedsel. Maar zijn de planten en dieren op maat gemaakt als voedsel voor de mens? Van de 270.000 plantensoorten die we kennen zijn er meer dan 30.000 geschikt voor menselijke consumptie. Toch worden er maar 7.000 als voedingsmiddel gebruikt. Slechts 9 soorten zijn goed voor 75% van onze voedselvoorziening (bron). En waarom bestaan er giftige planten en dieren? En waarom is er planten- en dierenveredeling nodig als alle planten en dieren voor de mens als voedsel bedoeld waren?
giftige paddenstoelen: "De meest beruchte paddenstoeltoxinen zijn de amatoxinen, die voorkomen in de groene knolamaniet (Amanita phalloides), maar ook in bijvoorbeeld bepaalde Lepiota soorten (parasolzwammen) en sommige Galerina-soorten (mosklokjes). Een amatoxinen-vergiftiging begint 6-24 uur na inname met zeer hevig braken en waterdunne diarree. ... " "Ernstige paddenstoelintoxicaties zijn meestal het gevolg van verwisseling met eetbare paddenstoelen..." (bron). Zie verder voor veel meer voorbeelden van giftige planten en dieren mijn blog:
politieke oorzaken in combinatie met geografische, biologische en medische oorzaken. De volgende feiten hebben niets met 'het ontwerp van het heelal' te maken, maar maken de aarde geen echt veilige plaats voor menselijk leven:
onveilige landen: Jemen, Colombia, El Salvador, Pakistan, Nigeria, Venezuela, Egypte, Kenia, Honduras, Oekraïne, Filipijnen, Libanon, Mali (AD). De Nederlandse Overheid heeft alleen een lijst van 45 veilige landen (bron).
staatsgreep: Duitse rechtsextremisten opgepakt die parlement wilden bestormen (NOS).
lijfstraffen: Afghaanse veroordeelden gegeseld in stadion vol toeschouwers. De drie vrouwen en negen mannen waren door een lokale religieuze rechtbank schuldig bevonden aan overspel en diefstal. Volgens de Taliban leiders zijn lijfstraffen een essentieel onderdeel van de sharia, oftewel islamitische wetgeving. (NOS). In dit geval zijn het politiek-religieuze oorzaken.
executies: Iran. In Iran is een man geëxecuteerd voor zijn rol in de anti-regeringsprotesten. Volgens de autoriteiten heeft de man twee leden van de oproerpolitie doodgestoken en zo "een oorlog tegen God" ontketend. Hij is in het openbaar opgehangen in de stad Mashhad (NOS).
honger: Ongeveer 800 miljoen mensen per jaar wereldwijd hebben chronisch of gedurende een korte periode honger. Elke drie seconden sterft een kind door armoede of makkelijk te genezen ziektes. In 2006 stierven er 9,7 miljoen kinderen onder de vijf jaar. In 1990 overleden 13 miljoen jonge kinderen. Alles bij elkaar zijn 900 miljoen mensen ondervoed, en hebben nog eens 1 miljard mensen gebrek aan essentiele voedingsstoffen (micronutrienten) en sterven er 36 miljoen mensen per jaar mede door honger (bron: The End of Food). Volgens een andere bron sterven er dagelijks 100.000 mensen van de honger ('We feed the World') of 36,5 miljoen per jaar. In 2009 liep het aantal mensen met honger op tot 1 miljard (FAO 19 jun 09). Tussen tussen 1845 en 1850 kwamen in Ierland meer dan een miljoen mensen om het leven doordat de aardappeloogst mislukte als gevolg de aardappelziekte Phytophthora infestans (bron). Zie ook: Susan George (1976) 'How the Other Half Dies'; Hunger; Famine, en: Jean Ziegler (2013) 'Betting on Famine: Why the World Still Goes Hungry'.
ondervoeding en vitamine deficienties: daardoor stierven er in 2000 3,7 miljoen mensen, waarvan 1.8 miljoen in Afrika. Meer dan 2,2 miljard mensen in de wereld lopen risico op jodium tekort, ijzer tekort komt voor bij 2 miljard mensen, wereldwijd lijden 21% van alle kinderen aan vitamine A deficiëntie (veroorzaakt blindheid) en zink deficiëntie veroorzaakt 0,8 miljoen doden (bron). "Vitamin A deficiency is estimated to affect one in three children under the age of 5, claiming 670,000 lives every year" (Science).
Dat zink, ijzer en jodium speciaal voor de mens gefine-tuned zijn is een hele troost voor de miljoenen kinderen die sterven aan gebrek aan die stoffen. Ze zouden er meer aan gehad hebben als de Ontwerper het menselijk lichaam zodanig had ontworpen dat het ijzer, jodium, vitamine-A en zink niet nodig had.
vluchtelingenprobleem, migrantenprobleem: is het beste bewijs dat de aarde geen veilige plaats is. De opvang van de minderjarigen in Nederland voldoet niet aan het Kinderrechtenverdrag (NOS, 30 aug 22). Sinds begin 2021 zijn meer dan 5600 migranten omgekomen (NOS).
detentiekampen: Mensenrechtenorganisaties en journalisten berichten al jaren over stelselmatige mensenrechtenschendingen de Noord-Chinese regio Xinjiang. Naar schatting een miljoen moslims zitten daar vast in detentiekampen. Veel mensen zeggen dat ze daar zijn gemarteld, seksueel zijn misbruikt en afstand moesten doen van hun eigen taal en religie (NOS).
kinderrechten: "De overheid schiet ernstig tekort bij de bescherming van de meest kwetsbare kinderen in Nederland. Kinderen die wegens een onveilige thuissituatie onder toezicht worden gesteld of zelfs uit huis worden geplaatst, krijgen niet de aandacht en hulp waar ze recht op hebben," (NOS, 7 Sep 22).
vrouwenrechten: Al twee jaar niet naar school: meisjes en vrouwen in Afghanistan verliezen hoop (NOS, 20 september 2023). Vrouwen mogen niet in het openbaar zingen of teksten voordragen omdat hun stem als "te intiem" wordt beschouwd voor het openbare leven. Verder moeten ze zichzelf bedekken als ze in de buurt zijn van onbekende mannen." (NOS, 24 aug 24).
kolonialisme: Australië heeft een bloedige koloniale geschiedenis. Sinds de komst van de Britten, ruim 230 jaar geleden, zijn inheemse mensen uitgemoord, achtergesteld en onderdrukt. Tot in de jaren zeventig was er in Australië sprake van een bewust racistisch overheidsbeleid. Tussen tussen 1910 en 1970 zijn circa honderdduizend Aboriginal kinderen bij hun ouders weggehaald en in tehuizen of bij witte gezinnen geplaatst (NOS).
doodstraf: in de VS hebben, sinds het moratorium op terechtstellingen in 1977 werd opgeheven, in totaal 1.005 gevangenen de doodstraf gekregen (bron).
ontbossing: door ontbossing op berghellingen in China ontstonden er in 1981 en 1998 grote overstromingen. De overstroming van 1998 doodde meer dan 1500 mensen, maakte miljoenen mensen dakloos en veroorzaakte 20 miljard dollar economische schade (bron: Science, 13 jun 2008).
land degradatie en verwoestijning (land degradation and desertification). Ongeveer 1/3 van de wereldbevolking leeft op 'droge-grond' gebieden.
Nederlandse overheid:
Toeslagenaffaire/toeslagenschandaal: meer dan 68.000 gezinnen hebben zich bij de overheid gemeld als gedupeerden van het toeslagenschandaal (discriminatie, bureaucratie, politieke onwil en corruptie bij de belastingdienst): "Herstel gedupeerden toeslagenaffaire loopt vast door ambtelijke chaos" (NOS, Toeslagenaffaire. De ellende uitgelegd (video).
vergoeding aardbevingsschade Groningen (veroorzaakt door gaswinning): enorme trage afhandeling schade, blunderende overheid, burocratie. Zie wikipedia artikel: Gaswinningsproblematiek in Groningen.
Corrupte overheid (internationaal): Oud-president Honduras in VS veroordeeld voor grootschalige drugssmokkel (NOS)
Economische oorzaken: (vaak in combinatie met politieke oorzaken)
Nederland: eind juni 2009 telde het CBS 69.000 bijstandsouders onder de 65 jaar.
Nederland: In totaal groeiden ruim 220 duizend minderjarige kinderen in 2020 op in een huishouden dat minstens een jaar onder de lage-inkomensgrens moest leven. Dat is circa 7 procent van alle minderjarige kinderen dat in een particulier huishouden woont. Het aantal kinderen in een gezin dat langdurig – minstens vier jaar – moet rondkomen van een laag inkomen is ruim 95 duizend kinderen (3,1 procent) in 2020 (bron).
Engeland: De energierekeningen verdrievoudigen en inflatie maakt de boodschappen en andere rekeningen ook duurder. Door deze combinatie dreigen komende winter nog eens drie miljoen Britten in armoede terecht te komen. (NOS)
menselijke oorzaken (exclusief politieke, overheid, technische oorzaken en oorlog, inclusief misdaad en rechtspraak). De volgende feiten demonstreren dat ongeacht of het heelal 'gefine-tuned' is voor het leven, de aarde geen veilige plaats is voor heel veel mensen.
mensenrechtenschendingen: waaronder het recht op leven, het recht op bescherming tegen marteling en het zelfbeschikkingsrecht (wikipedia). Amnesty International is een internationale organisatie die actief mensenrechten verdedigt o.a. gewetensgevangenen, martelingen, doodstraf, vluchtelingen, lgbt'ers, geweld tegen vrouwen, apartheid.
marteling: Belgische drugsbende martelt 17-jarige jongen: de bendeleden sneden uit wraak een van zijn oren af en sneden ze de pezen in zijn hand door, waardoor hij die hand niet meer kan gebruiken. Ook staken ze een mes in zijn voet. Hij dreigt vier tenen te verliezen (NOS).
racisme: door de ideologie die ervan uitgaat dat het eigen ras superieur is ten opzichte van andere menselijke rassen wordt het leven van duizenden mensen bedreigd en zijn er honderden omgekomen (lynching). Voor hen is de aarde geen veilige plaats om te leven. Zuid-Afrika: apartheid systeem. Nazi-Duitsland: antisemitisme (Holocaust). Amerika: 'Blanke suprematie'; 'White supremacy'; Ku Klux Klan. Berucht is de Tulsa race massacre (wiki NL)) wat gerekend wordt tot de ergste uitbarstingen van raciaal geweld in de Amerikaanse geschiedenis. Mensen die het slachtoffer zijn van racisme ondervinden psyhologische en lichamelijke klachten (bron).
homohaat (geweld tegen homo's):
femicide (vrouwenmoord): het doden van een vrouw of meisje omdat die vrouw zijn, en is een haatmisdrijf tegen vrouwen (bron).
Turkije: Tientallen vrouwen gearresteerd in Turkije tijdens demonstraties tegen femicide. Volgens de actiegroep Wij Zullen Femicide Stoppen zijn in Turkije dit jaar al zeker 349 vrouwen vermoord door een man uit hun omgeving. De Turkse regering is vorig jaar uit de Istanbul Conventie (officieel de Europese Conventie voor het Voorkomen en Bestrijden van Geweld tegen Vrouwen) gestapt. (NOS).
Nederland: Iedere acht dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord. In meer dan 50% van de moorden op vrouwen was de vermoedelijke dader de partner of ex-partner. Nederland staat op nummer 3 op de femicide lijst in Europa (bron).
Iran: 35 schoolmeisjes zijn naar het ziekenhuis gebracht met symptomen van vergiftiging. Vermoed wordt dat het gaat om opzet: de daders zouden meisjesscholen willen dwingen de deuren te sluiten. De daders zijn tegen onderwijs voor vrouwen. (NOS).
India: Protesten in India na verkrachting en moord arts op haar werkplek. (NOS).
discriminatie:
Afrika: Er zijn tussen de 160.000 - 400.00 albino's in subSahara Afrika die behalve verscheidene medische problemen ook op vele manieren worden gediscrimineerd en mishandeld worden (nrc 6 juni 2009).
Nederland: 1,6 miljoen Nederlanders (=11%) voelden zich vorig jaar (2021) gediscrimineerd (NOS). Ook worden vele Nederlanders gediscrimineerd door de belastingsdienst (NOS). Ouders van niet-Nederlandse afkomst aanzienlijk vaker hard aangepakt bij toeslagenaffaire (NOS).
Afghanistan: Taliban verbieden vrouwen toegang tot universiteiten (NOS). Taliban verbieden vrouwen toegang tot Afghaans nationaal park. Meisjes en vrouwen mogen niet meer naar de middelbare school of universiteit. Veel beroepen zijn verboden voor vrouwen. Ook mogen ze niet naar de sportschool, mogen ze geen stadsparken bezoeken, en moeten ze mannelijke begeleiding bij zich hebben als ze lange afstanden afleggen. Een maand geleden moesten alle Afghaanse schoonheidssalons hun deuren sluiten. (NOS, 27 aug 23).
christenvervolging: In 2019 zijn over de hele wereld bijna 3000 christenen om het leven gebracht vanwege hun geloof. Dat zijn er minder dan in 2018, toen meer dan 4000 christenen werden vermoord. (NOS).
slavernij: Voor slaven was en is de aarde geen veilige plaats. Bronnen: slavernij, slavery.
- Wereldwijd zijn naar schatting 50 miljoen mensen slachtoffer van nieuwe vormen van slavernij (NOS: Moderne slavernij: zij worden als bezit behandeld)
brandstapel: Deze wijze van doodstraf cq marteling mag dan wel tot het verleden behoren (hopelijk!), maar dat maakt het niet minder gruwelijk voor de slachtoffers. Beroemd voorbeeld: Jeanne d'Arc. Bronnen: wikipedia, Death by burning.
huiselijk geweld: Thuis loopt een vrouw het meest gevaar. In Nederland wordt jaarlijks een miljoen mensen slachtoffer van incidenteel huiselijk geweld. Tussen de 200.000 en 230.000 personen hebben zelfs te maken met ernstig of herhaald huiselijk geweld (bron). Zestig tot tachtig (60-80) vrouwen verliezen jaarlijks het leven ten gevolge van huiselijk geweld. Eén op de vijf vrouwen (20%) ondervindt fysiek geweld. Veertig kinderen per jaar vallen onder de hand van gewelddadige ouders (Kees Schuyt, 2003, p.155). In 2018 werden 33 vrouwen door hun (ex)partner om het leven gebracht (Trouw, 18 jan 2020).
conflicen in de relationele sfeer: Bij een fataal auto ongeluk na een politieachtervolging zijn twee mensen omgekomen die geen enkele betrokkenheid hadden. De derde dode, een 41-jarige man uit de gemeente Het Hogeland, was ervandoor met hoge snelheid gegaan op verdenking van zware mishandeling van een 39-jarige vrouw uit het Groningse Bedum. Er zou sprake zijn geweest van een conflict "in de relationele sfeer" (NOS).
daklozen inclusief thuislozen en zwerfjongeren: Meer mensen op straat door overvolle maatschappelijke opvang (NOS). In 2021 waren er volgens het CBS 32.000 daklozen in Nederland, onder wie duizenden jongeren.
seksueel geweld:
Congo: Tussen 1996 en 2002 werden er in Congo 80.000 vrouwen en meisjes slachtoffer van seksueel geweld (verkrachtingen). In Irak zijn sinds 2004 678 homosexuelen vermoord (nrc, 11 juli 2009). Volgens de UN worden er jaarlijks 250.000 aangiftes van verkrachting bij de politie gedaan (bron).
Zuid Afrika heeft nu een van de hoogste aantallen verkrachtingen in de wereld (Nature).
Nederland: Geschat wordt dat 1 op de 20 vrouwen zwanger wordt na verkrachting. Deze moeders en hun kinderen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige psychische problemen. (bron)
eerwraak: in 2008 werden er in Turkije meer dan 200 meisjes en vrouwen vermoord (bron). Wikipedia: eerwraak, honor killing.
vrouwenmishandeling: jaarlijks worden er in Pakistan meer dan 125 vrouwen slachtoffer van zoutzuur dat in hun gezicht wordt gegooid als wraak door mannen die afgewezen worden door die vrouwen (Holland Doc: Saving Face).
kindermishandeling: In Nederland komen er per jaar 107.200 gevallen van kindermishandeling voor (mishandeld, verwaarloosd, seksueel misbruikt), waarvan naar schatting 47.000 kinderen seksueel misbruikt en 19.000 fysiek mishandeld worden (bron). Andere bron: Van de 119.000 slachtoffertjes van kindermishandeling worden er elk jaar zeker 3500 seksueel misbruikt. Bijna 19.000 kinderen worden geschopt of geslagen, meer dan 15.000 kinderen worden door hun ouders stelselmatig uitgescholden en gekleineerd (bron). In ons land sterft iedere week een kind aan mishandeling (bron), dat is ongeveer 50 per jaar. In Nederland leven meer dan 20.000 kinderen in een pleeggezin. De helft van plaatsingen in een pleeggezin mislukt (Volkskrant magazine, 22.08.2009). Jeugdbescherming faalt: NOS.
- Amerika: 'Texaanse tweeling ontsnapt uit 'horrorhuis' na zware mishandelingen' (NOS): de 15-jarige tweeling werden uitgehongerd, gehandboeid en moesten bleek en andere schoonmaakmiddelen drinken. Als ze te veel praatten kregen ze ovenreiniger in hun mond gespoten. Ze werden gedwongen hun eigen urine en uitwerpselen te eten.
ontvoerde kinderen: Het aantal ontvoerde kinderen daalde van 292 in 2022 naar 260 in 2023. (NOS, 2 apr 24).
kindhuwelijken: Ruim 1800 aanhoudingen vanwege kindhuwelijken in India. (NOS) Hoewel het verboden is voor mensen onder de 18 om te trouwen, komt het toch vaak voor in India. In 2020 becijferde Unicef dat er jaarlijks zo'n 1,5 miljoen minderjarige meisjes trouwen. Volgens schattingen van de Verenigde Naties zijn er ongeveer 223 miljoen kindbruiden in het land, de meeste van de wereld.
seksueel misbruik van kinderen:
Nederland:
Man (40) verdacht van misbruik en het maken van kinderporno van zijn eigen dochters. (NOS).
Twaalf jaar cel voor oppasouders die kinderen misbruikten. Peter S. (59) en Nancy D. (54) misbruikten tussen 2019 en 2021 zeven jonge meisjes van tussen de 1 en 6 jaar. Ook drogeerde D. twee keer thuis haar eigen dochter om in te spelen op de seksuele fantasieën van de man. (NOS).
België: Schokgolf in België door documentaire over kindermisbruik in Rooms-Katholieke Kerk (NOS, 30 sep 23)
Italië: sinds 2000 zijn meer dan 600 gevallen van seksueel misbruik binnen de Italiaanse Rooms-Katholieke Kerk aan het Vaticaan gemeld (NOS).
Frankrijk: Binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Frankrijk zijn tussen 1950 en 2020 naar schatting 330.000 kinderen seksueel misbruikt. Zo'n 216.000 van hen waren het slachtoffer van priesters en andere geestelijken. (NOS)
Polen: Paus Johannes Paulus II verdoezelde misbruik door priesters. De in 2005 overleden paus Johannes Paulus II wist als bisschop in Krakau al heel vroeg dat priesters in zijn bisdom minderjarigen misbruikten. Zelfs toen pedoseksuele priesters tot een celstraf waren veroordeeld, liet hij hen in een ander bisdom opnieuw verder werken. (NOS).
Portugal: Minstens 4815 kinderen zijn vermoedelijk slachtoffer geworden van seksueel misbruik binnen de katholieke kerk in Portugal (NOS).
Spanje: Spaanse ombudsman: 1 op 200 Spanjaarden slachtoffer van misbruik in katholieke kerk (NOS). De ombudsman ondervroeg meer dan 8000 Spanjaarden voor zijn onderzoek. 1,1 procent van de ondervraagden zei ooit misbruikt te zijn door een priester of een andere medewerker van de Kerk, zoals leraren bij kerkelijke instellingen.
Hongarije: President Hongarije treedt af na schandaal over gratie rond kindermisbruik (NOS, 11 feb 2024)
kwetsbare kinderen: verhoogd risico onder kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen. Kwetsbare kinderen in Nederland worden nog steeds onvoldoende beschermd door de overheid. De jeugdbeschermingsketen kampt nog steeds met veel te lange wachtlijsten. Een tekort aan personeel is de belangrijkste oorzaak. Kinderen en jongeren op een wachtlijst blijven te lang in onveilige situaties en raken meer beschadigd, hun problemen verergeren (bron).
kinderarbeid: Wereldwijd moeten 150 miljoen kinderen tussen 5 - 14 jaar werken onder zware omstandigheden (UNICEF) (jul 2012). Bronnen: kinderarbeid, child labour.
babyroof: Tientallen jaren werden onder de dictatuur van Franco pasgeboren baby's ontvoerd. (niños robados, Lost children of Francoism) (26 jun 12)
baby ter vondeling gelegd: (levend) Pasgeboren baby gevonden in boodschappentas Londen (NOS). Volgens de BBC is het de derde keer in vijf jaar tijd dat er een achtergelaten baby is gevonden in de wijk Newham. In 2019 werd er een meisje gevonden in een park, in 2020 werd er een jongen op straat aangetroffen. Zie verder: Lijst van vondelingen en babylijkjes in Nederland (NIDAA).
Baby lijk gevonden: 3 maart 2023 werd op een eiland in de Lek bij Lekkerkerk een klein overleden meisje gevonden in een donkere plastic zak (NOS).
Ongeïdentificeerde vermoorde personen: Negen vrouwen werden tussen 1976 en 2005 dood gevonden in Nederland. In Amsterdam zijn de afgelopen tien jaar 41 van de 100 onbekende doden geïdentificeerd. (NOS). Ongeïdentificeerde personen (website politie).
Politie doet ultieme poging om 22 vermoorde vrouwen te identificeren (NOS).
kapingen: Treinkaping bij De Punt, Drenthe 23 mei tot 11 juni 1977 (bron)
ontvoeringen (kidnapping): Ontvoering van Freddy Heineken op 9 nov 1983. Hij heeft het er levend afgebracht. (wikipedia.
In Burkina Faso zijn 66 vrouwen en kinderen bevrijd die waren ontvoerd door gewapende mannen (NOS).
vermissingen, vermiste personen: in Nederland zijn er 253 vermiste volwassenen en 13 vermiste kinderen bekend bij de politie . De langst vermiste persoon is vermist sinds 1966. Tenslotte zijn er nog 106 ongeïdentificeerde personen. (bron, 12 sep 22). Zie: Amber Alert.
mensenhandel: Nooit zijn er wereldwijd meer slaven geweest dan nu. Grofweg zijn het er 27 miljoen
(Benjamin Skinner (2010) Mensenhandel op klaarlichte dag). In China worden er jaarlijks tussen de 30.000 en 60.000 kinderen gestolen. De politie doet niets, dwz de getroffen ouders die om hulp vragen aan de politie worden zelf als oproerkraaiers gezien. (nrc weekblad 30 jan 2010).
echtscheiding: jaarlijks vinden maar liefst 40.000 scheidingen plaats, waarbij evenzoveel kinderen zijn betrokken. Daarbij komen nog 70.000 scheidingen van ongehuwd samenwonenden met kinderen. Opgeteld gaat het dus om honderdduizenden ontwrichte levens (bron). Voor deze kinderen is de aarde geen veilige plaats.
pesten op school: In het schooljaar 2020–2021 zegt 11 procent van de leerlingen in groep 6 tot en met 8 soms tot vaak gepest te worden. (Deze gegevens zijn afkomstig uit de Veiligheidsmonitor, waarin elke twee jaar het veiligheidsgevoel van leerlingen en personeel in het primair en voortgezet onderwijs in kaart wordt gebracht).
pesten op het werk: kleinerende opmerkingen, constante kritiek, intimidatie, flauwe grappen en roddelen. Maar ook fysiek geweld en isolatie van werknemers. Pesten gebeurt verbaal, non-verbaal en fysiek, openlijk en verborgen (bron). Meer dan een half miljoen mensen zeggen wel eens gepest te worden op het werk (bron). Twee procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder zei in 2021 dat zij in de afgelopen twaalf maanden weleens zijn gepest. Dat zijn naar schatting bijna 240 duizend personen (CBS).
seksueel grensoverschrijdend gedrag: Hoogleraar theoretische sterrenkunde De Zeeuw van de Universiteit Leiden heeft zich lange tijd schuldig gemaakt aan intimiderend en ongewenst gedrag tegenover collega's. Het gedrag van De Zeeuw kwam aan het licht nadat vier vrouwelijke medewerkers er in mei [2022] melding van hadden gemaakt (NOS).
naming and shaming: naaktfoto's zonder toestemming verspreiden via sociale media (online shaming). Dit heeft grote nadelige impact op het slachtoffer.
sexting is het vrijwillig verspreiden van seksuele getinte of naaktfoto's van zichzelf (bron)
seksuele afpersing: chanteren met naaktfoto's (plus evt. privacy gegevens) online verspreiden indien niet betaald wordt. Een 24-jarige man uit Etten-Leur wordt verdacht van het afpersen van meer dan honderd minderjarige meisjes, die hij ertoe verleidde naaktfoto's te sturen (NOS).
doxing: Het adres van iemand online verspreiden met het doel te intimideren wordt verboden (NOS)
menselijke fouten: Een 60-jarige inwoner van Putten overleed thuis aan een harststilstand omdat het ambulancepersoneel een recent gewijzigde straatnaam (Kraakweg in Putten) niet in hun navigatiesysteem kon vinden. Niemand had de straatnaamwijziging doorgegeven (ANP 15 aug 09).
val ongelukken: Elke 5 minuten belandt een 65-plusser op de Spoedeisende Hulp na een valongeval. Dat is 103.000
65-plussers per jaar (bron). In totaal (alle leeftijden, binnenshuis, arbeidsongeval): dagelijks 13 doden door een val. In 2018 overleden 4.628 Nederlanders door een val. In 2021 zijn 5400 mensen om het leven gekomen na een ongelukkige valpartij. Vooral tachtigplussers overlijden vaak na een val (bron). In 2023 stierven bijna 7000 Nederlanders door valpartijen (leeftijd, en diverse aandoeningen) (NOS 30 Sep 2024).
vuurwerkslachtoffers: Het totaal aantal vuurwerkletsels dat tijdens de jaarwisseling 2022-2023 bedraagt naar schatting 1.253. Dit is inclusief ongevallen tijdens carbidschieten (10 procent van alle letsels). (Tweede Kamer). Zie ook: https://www.veiligheid.nl/
voetbalrellen: Zeker 174 voetbalsupporters zijn om het leven gekomen bij rellen in het Kanjuruhan-stadion in de Indonesische stad Malang. De politie verwacht dat het dodental verder op zal lopen, omdat de toestand van veel van de gewonden verslechtert. (NOS, 2 okt 22).
gedrang doden: doden door in het nauwgedreven grote mensenmassa's vaak bij festiviteiten en evenementen.
- 120 doden en 100 gewonden in gedrang bij Halloweenviering Seoul (NOS) (Halloweendrama).
- Bij gedrang op muziekfestival Astroworld in Houston (Texas) zijn zeker acht mensen om het leven gekomen (NOS).
- In Tanzania zijn zeker twintig mensen omgekomen in het gedrang van een kerkdienst in een stadion (NOS).
- Heizeldrama: in het gedrang vielen 39 doden en 400 gewonden bij een voetbalwedsrijd (NOS).
- Dodental bij uitvaart Soleimani opgelopen tot 56. Onder de menigte brak paniek uit, waardoor mensen in het gedrang raakten en werden vertrapt (NOS).
- Vijftien doden bij uitdelen voedsel in Marokko, Ze kwamen om in het gedrang (NOS).
- 717 pelgrims doodgedrukt bij bedevaart Mekka (NOS).
criminaliteit:
Nederland: volgens het CBS worden er in Nederland 8,5 miljoen misdrijven per jaar gepleegd. Daarvan worden 205.000 zaken opgelost. Dat is slechts 2,4% (bron). In de Verenigde Staten worden er jaarlijks 14 miljoen arrestaties verricht en is er DNA van 10 miljoen verdachten in een nationale database opgeslagen (bron).
plofkraken: zwaar vuurwerk wordt steeds vaker ingezet als explosief. Alleen in Amsterdam werden in 2022 al meer dan 80 incidenten geregistreerd. Bedoeling is om af te persen, of om een ondernemer schade toe te brengen. (NOS).
moorden:
Nederland: gemiddeld werden in de jaren negentig in Nederland 250 moorden per jaar gepleegd. Uitschieter was het jaar 1997. Toen werden er 283 mensen vermoord (bron).
Turnleraar wurgt en misbruikt 14-jarig meisje (NOS). De dader heeft een persoonlijkheidsstoornis, is verminderd toerekeningsvatbaar en heeft een seksuele voorkeur voor pubermeisjes in de leeftijd van 12 tot 16 jaar.
Amerika: Tussen 1990 en 2002 werden er minstens 250 taxichauffeurs in New York vermoord (bron). Tussen 1870 en 1930 werden door blanke Amerikanen in de VS 4000 mensen gelyncht (bron). "Today more than two million Americans are in jail, the highest incarceration rate on the planet" (bron).
babymoord:
Dode baby in Lek werd geboren na voldragen zwangerschap (NOS).
vergismoord: liquidatie waarbij per vergissing iemand wordt vermoord, omdat die wordt aangezien voor iemand anders, meestal een crimineel. (bron).
Op 1 januari 2014 wordt GGZ-directeur Rob Zweekhorst (44) uit Berkel en Rodenrijs doodgeschoten als hij 's avonds zijn honden uitlaat. Een vergismoord, is de conclusie: bedoeld voor buurtbewoner Dennis van den B. (44), in verband met een mislukt drugstransport. (NOS).
Op 6 juli 2020 werd 49-jarige Mehmet Kiliçsoy in het centrum van Beuningen vermoord. Het was een vergismoord (persoonsverwisseling). (NOS). (NOS).
lustmoord: is een moord waarachter een seksueel motief steekt: Ted Bundy, Jack the Ripper (wikipedia).
massamoord: man doodt zeker 35 mensen in Thais kinderdagverblijf waaronder ten minste twintig kinderen, sommige waren pas 2 jaar oud. De dader had psychische problemen en een drugsprobleem (NOS, 6 okt 2022).
seriemoordenaars: De grootst nog in levende zijnde seriemoordenaar zou de Colombiaan Pedro Alonso López zijn. Hij zou naar schatting 350 vrouwen en kinderen hebben verkracht en vermoord (wikipedia).
verkrachting door politie: Politieagenten die vrouwen misbruiken en verkrachten: een politieagent schuldig was bevonden aan de moord en verkrachting van Sarah Everard, Hij bekende schuld aan 24 verkrachtingen en werd veroordeeld voor minstens vijftig misdrijven, waaronder intimidatie en verkrachting. (NOS).
dodelijk geweld door politie:
Nederland: Acht agenten vervolgd voor dood arrestant (NOS, 15 feb 2024). Ook weer volkomen overbodig geweld.
Nederland: Een 31-jarige man uit Arnhem is overleden nadat hij gisteren was geraakt door een politiekogel. Volgens de politie verzette hij zich tegen zijn arrestatie (NOS, 27 oktober 2022).
In 2022 kwamen 24 mensen om het leven in een politiecel, bij een achtervolging of bij een aanhouding (NOS), (Controle Alt Delete).
Amerika: Twaalf jaar cel voor Amerikaanse oud-agent die onschuldige zwarte vrouw doodschoot in haar eigen huis (NOS). (vrijwel iedere Amerikaan heeft wapens in huis, dat is een bedreiging voor de politie die voor de zekerheid schiet uit zelfverdediging). Zelden wordt een agent veroordeeld voor moord.
zwaar vuurwerk: Politie doet 'levensgevaarlijke' vuurwerkvondsten: negenhonderd cobra's, elders vond de politie onder meer 780 nitraatbommen, 231 cobra's en 32 mortierbommen. (NOS).
sterfte door alcohol misbruik: Jaarlijks sterven in Nederland 5.000 tot 7.500 mensen aan de gevolgen van alcohol en zijn er 1,5 miljoen probleemdrinkers. (ARGOS, NPO 2 24 nov 2022).
zelfmoord (zelfdoding, suicide): In Nederland pleegden de afgelopen vijftien jaar (1991 - 2006) jaarlijks tussen de 1500 en 1550 mensen zelfmoord. Dat is in totaal: 22.500 - 23.250. In 2007 waren dat er volgens het CBS 1353 mensen. Nog eens 1400 mensen komen in algemene ziekenhuizen terecht met verwondingen als gevolg van een zelfmoordpoging (bron: Trimbos Instituut). In 2013 hebben 1854 Nederlanders een einde aan hun leven gemaakt. Het aantal zelfdodingen steeg voor het zesde achtereenvolgende jaar (CBS). Zelfdoding is de meest voorkomende doodsoorzaak bij jongeren onder de 30 jaar. In 2022 kwamen 308 jongeren om het leven door zelfdoding; in totaal 1916 mensen in 2022 (NOS,CBS). Japan: in 2003 pleegden er in Japan 34.427 mensen zelfmoord (bron).
In Amerika: plegen jaarlijks 30.000 personen zelfmoord (bron).
"By 2020, [worldwide] an estimated 1.5 million people will die each year by suicide, and between 15 and 30 million will make the attempt" (bron). Suicide is one of the leading causes of premature death worldwide and approximately 1 million people commit suicide every year. It is estimated that 90% have a diagnosable psychiatric illness with depression making up 60% and schizophrenia, alcoholism and personality disorders accounting for a large proportion of the rest (bron).
zelf-euthanasie: jaarlijks overlijden 1600 Nederlanders aan een zelf-euthanasie (WOZZ). Ook wel zelfdoding genoemd: 1525 zelfdodingen in 2009 in nederland (VK).
medische fouten: (ziekenhuizen):
- IGZ (Inspectie voor de gezondheidszorg) krijgt 8.000 klachten per jaar. (bron).
- In Nederland overlijden jaarlijks 1000 mensen aan een ziekenhuisinfectie, dan zijn er meer dan er in het verkeer
omkomen! (bron).
- Jaarlijks zijn er 250 - 400 doden per jaar door foute medicijnen (bron).
- In 2004 overleden er 1735 patiënten en in 2008 1960 patiënten in ziekenhuizen door vermijdbare medische fouten (trouw). Nog eens 30.000 mensen lopen tijdens de behandeling letsel op dat voorkomen had kunnen worden. Bij tienduizend van hen is de 'schade' blijvend. Jaarlijks worden 1,3 miljoen mensen in een ziekenhuis opgenomen (bron).
- Neven effecten van geneesmiddelen: Adverse drug reactions kill 197,000 people in the EU every year and more than 100,000 in the US (Safer Medicines).
Juridische fouten, gerechtelijke dwalingen: Je kunt vermoord worden, maar ook onschuldig in de gevangenis belanden.
Man in Italië vrij na 33 jaar onterechte gevangenschap (NOS, 27 jan 24). De getuige verklaarde direct al dat hij de verdachte niet had herkend omdat die een sok over zijn hoofd had getrokken. Onder druk van de politie paste hij zijn verklaring aan en beschuldigde Zuncheddu van het bloedbad. De politie had de man een foto van Zucheddu getoond en daarbij gezegd dat hij de moordenaar was.
De politie had de persoon onder druk gezet om een valse verklaring af te leggen.
Australische moeder 20 jaar onterecht vast voor kindermoorden (NOS). Nu bevestigt de rechter dat er sprake was van een gerechtelijke dwaling.
Man die 13 jaar vastzat voor moord is vrijgesproken (NOS 7 jul 2023). Er was geen direct bewijs voor de moord, er waren alleen onjuiste beschuldigingen en irrelevante feiten. Het bleek een noodlottig ongeluk, geen moord.
Een 48-jarige man zat 28 jaar onschuldig in de gevangenis en kwam daarna vrij. Hij werd ten onrechte veroordeeld door juridische fouten, inadequate verdediging en een liegende getuige (bron).
Zie voor Nederlandse zaken de wikipedia pagina Justitiële dwaling (gerechtelijke dwalingen) dat zijn gevangenisstraffen voor onschuldigen. Het zijn 11 bewezen zaken en nog eens 13 door twijfel omgeven strafzaken.
Daar moet nog aan toegevoegd worden de Rosmalense flatmoord. De 64-jarige Rob B. werd vrijgesproken van doodslag op zijn vriendin nadat hij 14 jaar had vastgezeten (NOS).
Lucia de B. heeft 6,5 jaar op beschuldiging van moord onterechte in de gevangenis gezeten (bron).
Man zit door administratieve fout 49 dagen te lang vast in gevangenis Arnhem (NOS).
rechtspraak in het verleden: heksenverbranding. lijfstraffen. strafbare feiten zoals hekserij (witchcraft), zwarte magie (black magic), tovenarij (sorcery) die nu tot het verleden behoren maar toen het leven van veel mensen onveilig maakte.
sport: Jaarlijks overlijden ongeveer 200 Nederlanders aan een hartaanval tijdens het sporten. Sinds de tweede wereldoorloog zijn er tijdens bokswedstrijden 400 boksers doodgeslagen (bron). Per jaar worden in Nederland gemiddeld 1,4 miljoen mensen medisch behandeld voor een sportblessure (periode 2006-2007). In de periode 2003-2007 overleden jaarlijks gemiddeld acht slachtoffers ten gevolge van een sportongeval (bron). Zie ook:
Lijst van sporters overleden tijdens de beoefening van hun sport (wikipedia) waaronder 19 voetballers aan hartfalen.
Sportspeople who died during their careers (wikpedia).
Twee doden onder toeschouwers van Belgische autorally (NOS).
verdrinkingsdood: jaarlijks vindt de politie in Amsterdam gemiddeld 15 lichamen in de grachten (VK 23 april 11). Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 400-600 mensen door verdrinking. Ruim 7000 raken te water en worden tijdig gered. Bronnen: Verdrinking. Voorbeeld: Meisje (8) verdronken in zwembad Franse camping: Ze kwam met haar haren vast te zitten in een afvoer op de bodem van het zwembad (NOS), Duikinstructeur komt om bij ongeluk in zwembad Amstelveen (NOS).
eenzame dood: alleenstaande persoon sterft in eigen huis een natuurlijke dood en blijft wekenlang, maandenlang, jarenlang liggen.
In de stad Utrecht stierven de afgelopen 2,5 jaar 11 mensen die langer dan 2 weken eenzaam en alleen in huis lagen (bron).
In 2002, werd na 2,5 jaar de eenzame Ton Zuur gevonden. Tot die tijd had er nooit iemand 2,5 jaar lang onontdekt in een woning gelegen. (bron).
In het Duitse plaatsje Senden lag 8 jaar lang een overleden man achter zijn voordeur. Niemand miste hem. (bron).
dood door onbekende oorzaken: Dode gevonden in vijver Brabants dorp, lichaam zat vastgevroren in ijs (NOS). Het slachtoffer zat deels vastgevroren. De persoon lag waarschijnlijk al langere tijd in het water.
Lichaam gevonden in Westerschelde, mogelijk van vermiste zwemmer (NOS).
oorlog:
De volgende feiten hebben niets met 'het ontwerp van het heelal' te maken, maar ondermijnen het idee dat de aarde een veilige plaats is voor menselijk leven. De twintigste eeuw is een van de dodelijkste eeuwen uit de geschiedenis. Precieze cijfers over het aantal slachtoffers van politiek geweld zijn niet beschikbaar. Waarschijnlijk zijn tussen de 180 en 220 miljoen doden gevallen door direct en indirect politiek geweld. Alleen al in de eerste en tweede wereldoorlog samen verloren rond 60 miljoen mensen het leven (bron).
kernoorlog (atoomoorlog): de dreiging van een kernoorlog anno 2022 is reeël. "Putin suggested that the West had been considering using nuclear weapons against Russia and threatened nuclear weapons use in return–without providing any evidence of the West's supposed threats." (bron). Poetin gebruikt een leugen om het Westen aan te vallen. Beide partijen kunnen de hele menselijke beschaving uitroeien. Noord-Korea kan volgens een nieuwe wet bij een bedreiging automatisch een preventieve nucleaire aanval uitvoeren. (NOS). Hoe veilig is het menselijk leven op deze aarde?
China: sinds de Chinese Communistische Partij (CCP) aan de macht kwam in het jaar 1949, is ze tot op heden verantwoordelijk voor de moord en hongerdood van ongeveer 80 miljoen mensen, wat meer is dan het aantal slachofers in de eerste en tweede Wereldoorlog bij elkaar (bron).
Congo: Het totale dodental van de oorlog in Democratische Republiek Congo in de periode van 1998 tot 2004 wordt geschat op 3,9 miljoen mensen. Daarmee is deze oorlog de bloedigste sinds de Tweede Wereldoorlog en het dodental lag aanzienlijk hoger dan dat van andere recente oorlogen of crises zoals die in Bosnië (met naar schatting 250.000 doden), in Rwanda (800.000 doden in 1994), Kosovo (12.000 doden) en Darfur in Soedan (70.000 doden) (bron). Onder het bewind van de Oegandese dictator Idi Amin vonden 300.000 mensen de dood. Onder het regime van Habré in Tsjaad werden 40.000 burgers vermoord, en een veelvoud werd gemarteld (vprogids 50, 2008, p.20).
Rwanda: tijdens de Rwandese burgeroorlog kwamen in 1994 een miljoen mensen om het leven, veruit de meeste Tutsi's.
genocide:
In 1915 zijn de Armeniërs door de Ottomaanse regering uit hun gebied Oost-Anatolië gedeporteerd
waarbij honderdduizenden tot meer dan een miljoen mensen zijn omgekomen (bron).
Oeigoerse genocide: de VN concludeerde dat China zich schuldig heeft gemaakt aan "ernstige mensenrechtenschendingen" tegen de Oeigoeren.
burgeroorlog: In El Salvador woedde tussen 1980 en 1992 een bloedige burgeroorlog tussen een door de VS gesteunde rechtse regering en linkse guerrillagroepen. De journalisten Koos Koster, Jan Kuiper, Joop Willemsen en Hans ter Laag waren in 1982 in het land voor een televisiereportage. Toen ze op 17 maart in guerrillagebied probeerden te komen, werden ze door militairen van het regeringsleger opgewacht en doodgeschoten (NOS).
terroristische / terreur aanslagen: wikipedia heeft een lijst van terroristische aanslagen vanaf de 19e eeuw tot heden. De bekendste en grootste is 11 sept 2001 Twin Towers New York met bijna 3000 doden.
terreurdreiging in Nederland: Jihadisme nog altijd grootste terroristische dreiging in Nederland. Het gaat al al geruime tijd om een groep van zo'n 500 radicale moslims. Complotextremisten kunnen de democratische rechtsorde aantasten (NOS).
zelfmoordaanslag: Bij een zelfmoordaanslag voor de Russische ambassade in Kabul zijn zeker drie doden gevallen. (NOS).
jihadistische aanslagen: Burkina Faso: toename van jihadistische aanslagen door terreurgroepen die banden hebben met onder meer IS en al-Qaida en vanuit de westelijke Sahel opereren (NOS, 2 okt 2022).
landmijnen:
Oekraïne: Nergens vallen meer slachtoffers door landmijnen dan in Oekraïne. Tot nu toe werden 2100 mensen getrofen door een mijn explosie met de dood of zwaar letsel tot gevolg. (Trouw, 18 jan 2020).
Jemen: Nergens ter wereld liggen meer landmijnen dan in Jemen: in het land liggen naar schatting zo'n 1,1 miljoen landmijnen. De mijnen worden vermomd als stenen of boomstammen, zodat ze niet opvallen in het landschap. Daardoor worden ook veel kinderen er slachtoffer van. (NOS,27 januari 2021)
Burkina Faso: Busje rijdt op landmijn in Burkina Faso, zeker tien burgers gedood. Burkina Faso en andere landen in de regio kampen al bijna tien jaar met jihadistisch geweld. (NOS).
Vietnam: Het duurt nog 300 jaar om Vietnam van alle overgebleven bommen, granaten en mijnen uit de oorlog
met de VS te ontdoen (ANP,Reuters).
Godsdienstoorlogen:
handwapens ('small arms'): zijn een overgangsgebied tussen oorlog en criminaliteit. Ieder jaar vallen er wereldwijd 300.000 doden door kleine handwapens (draagbare wapens die door 1 man gehanteerd kunnen worden: pistool, revolver, geweer). Pogingen om de handel te stoppen zijn tot nu toe mislukt.
Technische oorzaken (bijna altijd in combinatie met andere factoren):
Verkeers ongelukken:
In Nederland kwamen in 2011 661 mensen om in het verkeer, in 2010 waren dat 640 doden, in 2021 waren er 491 en in 2022 578 verkeersongelukken met ten minste 1 dode (NOS). Jaarlijks komen er in Europa meer dan 4500 voetgangers om in het verkeer. Jaarlijks komen er wereldwijd 1,2 miljoen mensen om door verkeersongevallen. De meeste doden zijn jongeren en het grootste deel van de dodelijke ongelukken doet zich voor in ontwikkelingslanden (bron: WHO).
Dodelijke ongelukken met voertuigen: Zes doden en zeven gewonden door een vrachtwagen die van de dijk afreed en inreed op een barbecue van de plaatselijke ijsclub (NOS, 28 aug 22). India: 26 doden bij ongeval tractor met aanhangwagen in India. India behoort tot de landen met het hoogste aantal verkeersdoden ter wereld, met jaarlijks honderdduizenden doden en gewonden (NOS). Mexico: Toeristenbus Mexico rijdt ravijn in: 18 doden en tientallen gewonden (NOS).
dodenweg: een weg met een hoog aantal dodelijke ongelukken (bron).
lijst van (bekende) personen overleden door een verkeersongeval (wikipedia) dat zijn bekende en beroemde personen, wereldwijd.
aanvaringen: botsingen tussen schepen. Bij een aanvaring tussen een snelboot en een watertaxi bij Terschelling zijn ttenminste wee mensen omgekomen (NOS).
Dodelijke ongelukken door roekeloos rijgedrag:
In Oud Gastel kwamen twee vrouwen van 39 en 42 en twee kinderen van 10 en 8 om het leven door het roekeloze rijgedrag van een 27-jarige man. Het komt steeds vaker voor dat jonge mannen met gehuurde auto's keihard door de gemeente rijden ... Onze gemeente moet juist een veilige plek zijn voor onze inwoners en onze kinderen in het bijzonder" zei de burgemeester (NOS, 6 sep 22).
In de nacht van 5 op 6 mei 2022 reed de 25-jarige El B. twee jonge vrouwen van 18 en 19 op een scooter aan. De 19-jarige overleed ter plekke, de 18-jarige bezweek later die dag aan haar verwondingen in het ziekenhuis. El B. reed twee tot drie keer harder dan was toegestaan,en was door rood licht gereden. De jongeman had al 52 bekeuringen op zijn naam staan. (NOS).
Lees verder: 'Het verhaal van ...' op de site van de Vereniging Verkeersslachtoffers met persoonlijke verhalen van de slachtoffers.
dodelijke ongelukken door spookrijders:
Twee doden en vijf gewonden door ongeluk met spookrijder op A28 (NOS, 19 jun 2022).
Een 30-jarige man uit Almelo heeft vijf jaar cel opgelegd gekregen voor het veroorzaken van een dodelijk ongeluk op de A12 bij Maarn (spookrijder) (17 juni 2021).
Spookrijder A12 bij Maarsbergen veroorzaakt dodelijk ongeluk (29 mei 2020) (NOS).
Dodelijk ongeluk met spookrijder op A2 ter hoogte van Vinkeveen. Daarbij is de 31-jarige bestuurder van de spookrijdende auto om het leven gekomen. 11 september 2021. (NOS).
Doden en gewonden bij aanrijding met spookrijder op A16 bij Prinsenbeek rond middernacht (drie mensen om het leven gekomen) (NOS, 16 jan 2023).
vliegtuigongelukken (aircrash):
In totaal zijn er wereldwijd ten minste 13.000 mensen omgekomen bij vliegtuigongelukken (nauwkeurige berekening volgt).
Tenerife: het ergste vliegtuigongeluk was Tenerife, 1977, waarbij 583 mensen om het leven kwamen (bron).
Madrid: Vliegtuig ongelukken zijn geen verschijnsel van het verleden: op 20 augustus 2008 kwamen er 153 mensen om bij een vliegtuigcrash bij Madrid.
Bijlmer: Ook dicht bij huis storten vliegtuigen neer: op 4 oktober 1992 boorde een Boeing 747-vrachtvliegtuig zich in flats van de Bijlmermeer (de Bijlmerramp), waarbij 43 mensen om het leven kwamen (bron. De ravage was groot, evenals het menselijk leed. Na de Bijlmerramp werden de burgers niet gehoord en ontbrak waarheidsvinding (documentaire Rampvlucht).
Turkish Airlines: op 25 februari 2009 maakte een Boeing 737-800 van Turkish Airlines bij Schiphol een fatale crash met 9 doden (bron).
Tripoli: op 12 mei 2010 stortte een Airbus A330-202 neer bij Tripoli met 104 inzittenden waarvan 71 Nederlanders die allen omkwamen behalve de 9-jarige Ruben. Marieke Poelmann verloor haar beide ouders en schreef er een boek over: Alles om jullie heen is er nog. Het verhaal van een nabestaande (2015).
MH17: Op 17 juli 2014 stortte vlucht MH17 van Malaysia Airlines neer in oost-Oekraïne. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Er zaten 193 Nederlanders in het vliegtuig. Er waren 3 zuigelingen aan boord. bron: wikipedia.
Vlucht 447 (Airbus A330) is op 1 juni 2009 in de Atlantische Oceaan terecht gekomen. De vliegramp is met 228 slachtoffers de dodelijkste uit de geschiedenis van Air France. Slechts een deel van de stoffelijke overschotten zijn boven water gehaald. Vliegtuigbouwer Airbus geeft de piloten de schuld van de crash. Air France geeft de vliegtuigbouwer de schuld. bronnen: NOS, wikipedia.
Tanzania: Passagiersvliegtuig van Precision Air neergestort in Victoriameer in Tanzania (6 Nov 2022). Tot nu toe zijn er drie lichamen uit het vliegtuig geborgen (NOS).
Nepal: Vliegtuig met 72 mensen aan boord neergestort in Nepal, zeker 40 doden. Vliegtuigongelukken komen vaker voor in Nepal. In 2022 vielen nog 22 doden bij een crash met een kleiner toestel en in 2018 kwamen 49 mensen om het leven bij een vliegtuigongeluk in Kathmandu. In 1992 stortte een toestel neer bij Kathmandu waarbij alle 167 inzittenden om het leven kwamen (NOS). 16 jan 2023: zeker 68 doden. Sinds het jaar 2000 zijn er bijna 350 mensen omgekomen bij ongelukken met vliegtuigen en helikopters. (NOS).
Arbeidsongevallen: Jaarlijks sterven er meer dan 2 miljoen werknemers door ongelukken en arbeidsgerelateerde ziekten of anders gezegd: werk leidt tot meer doden dan oorlog (bron). De Arbeidsinspectie heeft in 2005 164 meldingen opgetekend van ongevallen met hef- en magazijntrucks. De lijst telt 5 doden en 115 gevallen van ernstig tot zeer ernstig letsel (bron).
-Instortende kerken:
Op 19 januari 2009 stortte het dak van een kerk in de Braziliaanse stad Sao Paulo in met als gevolg negen doden. Zeker 93 mensen zijn gewond geraakt (bron).
instortende bruggen: Hangbrug (voetgangersbrug) in India stort in, zeker 130 doden (NOS).
brand in eigen huis: komen er in Nederland jaarlijks ongeveer 70 mensen om en worden er circa 800 slachtoffers
met zeer ernstige brandwonden behandeld in ziekenhuizen. Jaarlijks worden meer dan 500 kinderen (vooral 0 tot en met 4 jarigen) opgenomen in een ziekenhuis na een brandwondenongeval (bron). Dit zijn anonieme getallen. Deze getallen gaan meer spreken als je individuele gevallen bekijkt:
"Een brand in een vrijstaande woning aan de Mouterij in Workum heeft zondagavond 14 december 2008 aan twee meisjes van 7 en 9 jaar het leven gekost. De andere leden van het gezin, de ouders en nog twee kinderen, wisten op tijd het huis te verlaten. De brand brak rond 23.00 uur uit. Buurtbewoners probeerden de woning binnen te gaan om de meisjes te redden, maar dat was onmogelijk. De christelijke basisschool waar de meisjes leerling waren, heeft maandagochtend alle leerlingen en ouders van de school opgevangen. In het gebouw wordt een aparte herdenkingsruimte ingericht, waar leerlingen en ouders een laatste boodschap voor de zusjes kunnen achterlaten." (bron). Waarom liet God dit toe? Wiens vrije wil is hier mee gediend?
brand in stallen: Ook dieren (koeien, varkens, kippen) worden het slachtoffer bij brand. Bij brandende boerderijen kwamen in 2009 301 dieren, in 2008 649.627 dieren, in 2007 11.536 dieren, en in 2006 251.225 dieren om het leven (bron).
vuurwerkramp in Enschede 13 mei 2000: Er vielen 23 doden, onder wie 4 brandweermannen, ongeveer 950 mensen raakten gewond en 200 woningen werden verwoest (bron).
- In 1988 woedde er een brand op het olieplatform Piper Alpha dat 167 mensen doodde. In 1984 doodde een chemisiche ramp in de Union Carbide fabriek in Bhopal, India, 4.000 mensen. In 1952 zijn er in Londen in totaal 12.000 mensen omgekomen door smog (bron) waaronder veel kinderen, ouderen en mensen met chronische long- of hartziekten (bron).
mijnafvallawine: Op 20 oktober 1966 raast een mijnafvallawine door het Britse valleidorp Aberfan. Doden: 144, waarvan 116 schoolkinderen.
dambreuken:
- Brazilië: Onbekend aantal doden en 200 vermisten na dambreuk bij een ijzermijn in Brazilië (2019): in Brazilië zijn zeker negen mensen omgekomen nadat een dam bij een ijzermijn was bezweken en een gebied overspoeld raakte door een stroom modder en afval. In de modder zitten chemicaliën die gebruikt werden bij de mijnbouw. Dat giftige spul is nu onderweg naar de rivieren, het komt in het grondwater. En het is onderweg naar een drinkwaterreservoir voor de miljoenenstad Belo Horizonte (NOS). In 2022 rapporteert de NOS 270 doden.
- Libië kreeg op 10 september 2023 te maken met de storm Daniel die ongekende stortregens met zich meebracht. De volgende dag bezweken twee dammen in de meestal droogstaande rivier die bij Derna in de Middellandse Zee uitkomt. De vloedgolf trok een breed spoor van verwoesting door de stad. Hele wijken gingen tegen de grond, meer dan 4300 mensen kwamen om. De oorzaken waren fouten in het ontwerp van beide dammen en slecht onderhoud (NOS).
Nederland: door een storing van het 112 alarmnummer zou er 1 man overleden zijn (NOS, 26 jun 12). Op 3 juli 2019 waren door een landelijke storing bij KPN het alarmnummer 112 en het politienummer 0900-8844 ruim drie uur onbereikbaar. Tijdens de 112-storing van vorige week is er iemand uit Poeldijk overleden (bron).
Vallend ruimtepuin: Een accupakket van het internationale ruimtestation ISS is gisteravond rond 20.30 uur neergekomen in de westelijke Atlantische Oceaan. Voorwerpen ter grootte van een auto komen ongeveer een keer per maand terug naar de aarde. Meestal komen ze in de oceaan of onbewoond gebied terecht. (NOS, 9 mrt 2024)
Ongevallen door onbekende oorzaken: Meisje komt om door vallend standbeeld in hotel München (NOS, 28 aug 22)
Milieuverontreiniging:
carninogene stoffen: Devra Davis claimt dat sinds 1971 tenminste 1,7 miljoen Amerikanen onnodig gestorven door carninogene stoffen in het milieu die te vermijden waren als de regering had ingegrepen (bron).
asbest: 1998 werd asbest verboden. Naar schatting zullen er 250.000 sterfgevallen ten gevolge van asbest in West Europa voorkomen in de jaren 2000 tot 2030. Jaarlijks overlijden zeker 700 mensen aan asbestkanker in Nederland (Zembla). Vorig jaar (2018) werd berekend dat tot 2035 nog 8000 mensen zullen overlijden aan de gevolgen van deze vorm van kanker (NOS).
In China worden steeds meer kinderen geboren die mismaakt zijn als gevolg van ernstige milieuvervuiling, die weer het gevolg is van jarenlange ongebreidelde economische groei. Elke minuut komen er volgens de Chinese staatsmedia twee kinderen met een geboorteafwijking bij. Volgens een ruwe schatting gaat het inmiddels om 7 procent van alle geboorten, ofwel ruim een miljoen kinderen per jaar (bron).
geluidshinder: omwonenden van Schiphol hebben al jaren last van laag overvliegende vliegtuigen en ondanks alle protesten, rapporten, WHO-normen en rechtszaken blijft dit maar door gaan. Dagelijks ondervinden anderhalf miljoen mensen rondom Schiphol meer geluidshinder door vliegtuigen dan de WHO toestaat (bron).
fijnstof. Elk jaar sterven 630 Vlamingen aan de gevolgen van fijnstof. Ook de levensverwachting van de gemiddelde Belg daalt met dertien maanden vanwege de grote luchtvervuiling (bron: De Morgen op basis van cijfers van de Katholieke Universiteit Leuven). In Nederland sterven 18.000 mensen per jaar eerder t.g.v. fijnstof. Zuid Nederland heeft een verkorting van de gemiddelde levensduur van 1 tot 3 jaar tgv fijnstof (bron).
ammoniakwolk boven Servische stad, tientallen mensen vergiftigd. In Pirot, Servië, is een goederentrein ontspoord die ammoniakgas vervoerde. Daardoor kwam er een hoge concentratie van het gas vrij en hadden meer dan 50 mensen last van vergiftigingsverschijnselen. (NOS).
olielekkages: Shell en Milieudefensie schikken langlopende zaak over olielekkages in Nigeria. SHELL zal een bedrag van EUR 15 miljoen betalen ten gunste van de gemeenschappen en de individuele eisers. (Milieudefensie).
chroom-6: Kwart miljoen boete voor Tilburg en NedTrain voor misstanden met chroom-6. Tussen 2004 en 2011 zette de gemeente ruim 800 werklozen aan het werk in een werkplaats van NedTrain. Ze moesten verf van oude treinen schuren. De verf bevatte de kankerverwekkende stof chroom-6. Een deel van de werklozen liep ernstige gezondheidsschade op. De deelnemers kregen geen voorlichting en niet de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen om met chroom-6 te werken (NOS).
verontreinigd drinkwater: Weer moeten huishoudens drinkwater koken om poepbacterie (NOS, 13 Okt 24).
binnenshuis luchtverontreiniging: (indoor air pollution) The World Health Organization (WHO) estimates that 3.8 million people die prematurely each year from illnesses linked to household air pollution, often caused by cooking on open fires or stoves using kerosene, coal, wood, animal waste or other forms of biomass. Cooking with biomass results in more deaths than tuberculosis, malaria and HIV/AIDS combined. (Nature).
onbekende oorzaken:
jaarlijks spoelen er 600 lijken aan aan de Nederlandse kust (nos journaal 19 mei 2008)
In Nederland worden jaarlijks 1200 tot 1400 kinderen dood geboren, 2/3 daarvan (plm 860 kinderen) heeft een onbekende doodsoorzaak (VK 23 Jan 2010 )
Uit de grote rivieren die vanuit Duitsland ons land binnenstromen worden jaarlijks zo'n tweehonderd lijken geborgen door de waterpolitie. (2Doc: Waterlijken 18 maart 2014)
Noten
Over de zgn. fine-tuning van het heehal voor het leven zie dit blog: Het zgn. fine-tuning for life argument waarin ik een aantal feiten opnoem over het heelal die totaal niet passen in de fine-tuning gedachte.
Wat is Gods bedoeling met de aarde?, Jehovah's Getuigen: "GOD schiep de aarde als de volmaakte woonplaats voor de mensen. Zijn Woord zegt: "Aan Jehovah behoort de hemel toe, maar de aarde heeft hij aan de mensenzonen gegeven" (Psalm 115:16).".
"One or two lethal radiation bursts could have reached Earth in the past 500 million years, supporting the idea that a γ-ray blast caused the mass extinction at the end of the Ordovician period, around 445 million years ago.", A resident's guide to avoiding lethal blasts from the Galaxy, Nature 11 March 2021.
In de vorige versie had ik staan: "Het aantal dagen in een jaar had best een geheel getal kunnen zijn (bijvoorbeeld 100, 500 of 1000 dagen).". Rolie Barth wees mij er op dat een heel getal slechts van 'korte' duur zou zijn omdat de aardrotatie langzaam afneemt en de dagen dus steeds iets langer worden. Tevens dank aan RB voor andere opmerkingen.
Kate Ravilious (2005) "Top 5 cosmic threats to life on Earth", NewScientist, 16 July 2005, p.32-37. Dat het heelal 'afgestemd is op leven' wordt hier sterk gerelativeerd! Supernova bedreigen leven op aarde. Gigantische waterstofwolken, 'Gamma-ray bursts' (γ-ray burst) en 'Magnetars' kunnen de aardse ozonlaag aantasten en daardoor het voortbestaan van leven op aarde in gevaar brengen. Een ander aspect van UV-straling is DNA-schade (mutaties), wat de motor van evolutie is. Is dat 'het nut' van UV-straling? Maar dan zou toevallige DNA-schade juist 'de bedoeling zijn', waardoor Cees Dekker met zijn strijd tegen het toeval in zijn hemd komt te staan. Volgens een publicatie in de Geophysical Research Letters (juli 2005) heeft een gammaflits waarschijnlijk het grotendeels uitsterven van het leven in de zee 443 miljoen jaar geleden veroorzaakt. [NRC 13 aug]
Daniel Clery (2016) Earth barraged by supernovae millions of years ago, debris found on moon. Science, Apr. 6, 2016. "It sounds like the plot of a disaster movie: A nearby star explodes as a supernova, outshining the sun in the sky. The fleeting light show blows away Earth's ozone layer, leaving the planet's inhabitants–human and otherwise–exposed to the full force of the sun's radiation. Cancer skyrockets, crops fail, and civilization falls apart. Far-fetched, perhaps, but two independent teams of researchers have found evidence that within the past 10 million years, our planet was in fact exposed to multiple nearby supernovae. Although these were too far away to cause death and destruction, the blasts would have been bright enough to see during the day–and could conceivably have sparked Earth's recent ice ages."
Eruption made 536 'the worst year to be alive', Science. "A mysterious fog plunged Europe, the Middle East, and parts of Asia into darkness, day and night–for 18 months. "For the sun gave forth its light without brightness, like the moon, during the whole year," wrote Byzantine historian Procopius. Temperatures in the summer of 536 fell 1.5°C to 2.5°C, initiating the coldest decade in the past 2300 years."
Een verklaring voor 7 dagen in een week: "The five visible planets plus the sun and the moon gave them, and us, the seven days of the week." (Babyloniërs) uit: JohnJoe McFadden (2021) 'Life is Simple'. Oorspronkelijk: Maandag (maan), dinsdag (Mars), woensdag (Mercurius), donderdag (Jupiter), vrijdag (Venus), zaterdag (Saturnus), zondag (zon). Nederlandse weekdagen zijn een mix van Romeinse en Germaanse namen (bron).
Literatuur
In Skepter, zomer 2005, staan beschouwingen van Gert Korthof, Jan Willem Nienhuys, Piet Borst en Ronald Plasterk over het boek Schitterend ongeluk.
met dank aan Pim Roes voor de correctie van een foute link.
'Schemeren tussen weten en beschouwen' is een recensie van het boek Schitterend ongeluk in de ABG 54 (2005) door Gerard Nienhuis, hoogleraar natuurkunde en Christen.
Dekker, Meester, Woudenberg (2006) (red) En God beschikte een worm (recensie)
Bart Klink 'Het leed in de wereld en Gods bestaan' (22 mei 2009) is een korte heldere uiteenzetting van het probleem van het kwaad en theodicee.
Susan W. Kieffer (2013) The Dynamics of Disaster Norton, New York, 2013. "A large fraction of Earth's population can be adversely affected by earthquakes, volcanic eruptions, tsunamis, tornadoes, hurricanes, and floods." review in Science 7 maart 2014. Dit boek is een goede gids om er achter te komen dat de aarde, hoewel compatible met leven, niet echt een veilige plek voor het leven is.
Neel Ingman (2020) Not Very Intelligent Design Too: Planet Earth, a perfect place for human life?, Paperback. This author does exactly what I have done on this page for years! (so it seems)
Evolutie blog
- Anafylactische reactie: kan optreden bij mensen met voedselallergie. "Natasha Ednan-Laperouse (zie foto) overleed in een ziekenhuis in Nice nadat ze door een anafylactische reactie een hartstilstand heeft gekregen aan boord van een British Airways vliegtuig. De anafylactische reactie kreeg ze door het eten van een broodje met artisjok-olijf en tapenade waar in het deeg sesamzaad was verwerkt.". (
In