Darwinisme kan seksuele reproductie niet verklarenAMSTERDAM - De theorie van natuurlijke selectie, essentieel voor het darwinisme, kan niet verklaren waarom mensen zich door middel van seks voortplanten.Op die stelling promoveerde gisteren Joris van Rossum aan de faculteit wijsbegeerte van de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Levende wezens gedragen zich anders dan in Darwins model", legde hij uit. De seksuele reproductie (voortplanting) gooit roet in het eten, aldus de promovendus. Die is namelijk creatief: twee verschillende individuen van een bepaald soort combineren hun DNA in een nieuw individu. "De theorie van de natuurlijke selectie kan alleen een conservatief proces verklaren, gericht op behoud."Met zijn onderzoek levert Van Rossum een nieuw en fundamenteel punt van kritiek op het darwinisme. Hij maakt wel onderscheid tussen twee aspecten van Darwins theorie. Het idee dat levende wezens zich in een evolutionair proces hebben aangepast aan de omstandigheden, bestrijdt hij niet. "Wat mij betreft kunnen we nog steeds van de apen afstammen." Het probleem zit echter in het mechanisme waarmee Darwin dit proces verklaart, namelijk natuurlijke selectie. Seksuele voortplanting past niet in dit model. alternatieve modellen Van Rossum behandelt ook enkele nadere uitwerkingen van het darwinistische model, onder meer van prominente biologen als Richard Dawkins en Jaques Monod. Ook zij slagen er volgens de promovendus niet in, wezens die zich seksueel voortplanten in hun model te krijgen. "Uiteindelijk geeft een darwinistische theorie geen volledig antwoord op de doelgerichtheid in het leven, het design dat je erin waarneemt." Dat de stelling vrij nieuw is, heeft er volgens Van Rossum mee te maken dat critici van Darwins theorie tot op heden vooral uit creationistische hoek kwamen. Zij hebben zich gericht op andere zaken (zoals het wel of niet bestaan van evolutie), maar niet op seksuele reproductie. "De discussie is vaak versmald tussen God óf Darwin", stelt Van Rossum. Op basis van zijn onderzoek pleit hij ervoor om ook alternatieve modellen weer serieus te onderzoeken. Hij noemt onder meer dualisme (dat het bestaan van een God veronderstelt) en vitalisme (dat stelt dat het leven niet werkt als een machine, maar ook een ander soort kracht in zich heeft). vernauwing Opponenten tijdens de promotieplechtigheid vonden dat Van Rossum naturalistische verklaringen van de werkelijkheid wel erg makkelijk aan de kant schuift. "Het naturalisme is breder dan alleen de theorie van Darwin", aldus universitair docent wijsbegeerte Henk de Regt. "Waarom zou je dan nu ineens het vitalisme weer serieus moeten nemen, terwijl het onderzoek op dat vlak ooit is vastgelopen vanwege een gebrek aan empirisch bewijs?" Van Rossum antwoordde dat hij de alternatieven aandraagt, omdat hij tegen een vernauwing van de discussie ("Darwin óf God") is. Het fundamentele probleem van het darwinisme dat door zijn onderzoek wordt blootgelegd, rechtvaardigt volgens hem het pleidooi om andere modellen in overweging te nemen.
geplaatst: |